Türkiye Yunanistan Gerginliği Sürüyor!

Türkiye-Yunanistan gerginliği yapılan açıklamalar ve gelişmelerle günden güne artıyor.

DW Türkçe’ye konuşan Türkiye’nin eski Atina Büyükelçilerinden Hasan Göğüş, büyükelçilik görevini devralırken eski bir meslektaşının söylediği sözü hatırlatıyor:

“Türkiye ile Yunanistan söz konusu iken sabah güne başladığınız ile akşam günü bitirdiğiniz gündem asla aynı olmaz.”

Üzerinde durulması gereken nokta iki ülke arası ilişkilerin hiçbir şekilde sabit kalmadığı, adeta iki ileri bir geri olduğudur. Çünkü mart ayında Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis İstanbul’u ziyaret etmişti ve Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde yaşanan olumsuzluklara odaklanmanın aksine pozitif bir tutum sergileneceği kararı alınmıştı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada ”Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısından kaynaklı Avrupa güvenlik yapısının değiştiği, bu konuda Türkiye ile Yunanistan’a büyük sorumluluk düştüğüne” dikkat çekilmişti. Bu nedenle de iki ülke arası ilişkilerinin güçlendirilmesinin büyük önem arz ettiği gündeme gelmişti. Ancak bilindiği üzere iki ülke arası ilişkilerde istikrar olmamasından kaynaklı olarak, son zamanlarda yaşanan gelişmelerle birlikte sert rüzgarlar eserek günden güne artmakta.

Peki ne oldu da mart ayında alınan pozitif ilişki kararlarının tam tersi şekilde hareket edildi?

İki ülke arasında en başta Ege’deki adaların silahsızlandırılması konusu gündemden düşmezken, buna bir de hava sahasıyla ilgili tartışmalar eklenerek, Yunanistan Başbakanı Mitsotakis’in ABD ziyaretiyle had safhaya ulaştı.

17 Mayıs’ta Mitsotakis ABD kongresinde ortak oturumda yaptığı açıklamalarla Kıbrıs sorununu gündeme getirerek, “Kıbrıs’ta kimse iki devletli bir çözümü asla kabul edemez” ifadesini kullandı.Üstelik, Mitsotakis’in bu sözleri ABD kongre üyelerinden büyük alkış aldı. Ankara’da gerilimi şiddetlendiren şey ise, Mitsotakis’in Beyaz Saray ve Kongre’de yaptığı görüşmelerde Washington’un Atina’ya F-35 savaş uçaklarını satmasını isteyerek, Ankara’nın F-16 savaş uçaklarının modernizasyonu ve yeni savaş uçakları satın alma projesinin engellenmesi için lobi yaptığı haberleri oldu.

Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM’deki son grup konuşmasında ”Artık benim için Mitsotakis diye biri yok!” diyerek, Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey toplantısını iptal ettiklerini bildirdi. Çünkü bu toplantının iki ülke arasında toplanarak yapılması planlanıyordu. Konseyin son toplantısı 2016 yılında yapılmıştı.

Düşünülmesi gereken bir başka konu ise Yunanistan-ABD ilişkilerinin Türkiye açısından tehdit olup olmadığıdır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan dönüşü yaptığı açıklamalarda “9 tane şu anda Amerika’nın Yunanistan’da üssü var. Peki bu üsler kime karşı kuruluyor, bu üsler niye var? Söyledikleri şu; ‘Rusya’ya karşı…’ Yalan… Dürüst değiller” ifadelerini kullanmıştı.

Uzmanların görüşü ise Atina-Washington yakınlaşmasının rahatsız edici olduğu yönünde çünkü Türkiye’nin hava savunma sistemi yenilenmezse, önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin Yunanistan’a karşı zayıflayabilme olasığı söz konusu. Bir başka nokta ise Almanya Başbakanı Olaf Scholz-Mitsotakis görüşmesinin ardından, Scholz’ün 1 Haziran 2022 ‘de yaptığı açıklamalarda Türkiye’yi Yunanistan ile yaşanan anlaşmazlıkta itidalli olmaya çağırarak şu ifadeleri kullanmış olması.” AB üyesi bir ülkenin egemenliğinin tartışmaya açılması kabul edilemez”. Türk Dışişleri de Almanya’yı taraf tutmakla suçladı.

Yunan medyası ise, Scholz tarafından 1 Haziran 2022 tarihli Türkiye açıklamasının üstünden 2 gün geçmeden Almanya Başbakanı Scholz’un Selanik’i ziyaret edeceğini ‘son dakika’ haberi olarak duyurdu.

Ayrıca Türk-Yunan ilişkilerini alt üst eden Mitsotakis’in Washington ziyaretinin ardından, Mitsotakis AB zirvesinde Türkiye’yi şikayet ederek Bodrum’un karşısındaki Kos, Astypalea ve Eşek adalarını ziyaret etti. Ayrıca Mitsotakis, Eşek adasının üstüne çizilmiş Yunan bayrağının fotoğrafını ınstagram hesabından paylaşarak, “Pserimos. Ege’nin mavisi bayrağın mavisi ile buluşuyor!” ifadelerini kullandı.

Yunanistan Savunma Bakanı da Yunan Manifesto Gazetesi’ne demeçler vererek, söylemlerinde Türkiye karşıtı ifadeler kullandı. İfadelerinde şunlar yer aldı: “Türkiye Yunanistan ile askeri çatışmaya girerse ağır sonuçları olacağının farkında. Bizim savunma güçlerimiz tüm zamanların en yüksek seviyesinde, tamamen hazırız. Türkiye’yi bizden uzak tutan şey askeri gücümüz çünkü onlar ağır sonuçların farkında” dedi.

Değinilmesi gereken bir başka nokta ise, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, geçtiğimiz günlerde Meclis’te gerçekleştirdiği AK Parti grup toplantısında Yunanistan’ın provokatif tutumuna tepki göstererek “Dün Dışişleri Bakanıma da söyledim. Yunanistan yola gelmeyecek, yüksek düzeyli stratejik anlaşmamızı bozduk. Anlaşmayı ortadan kaldırmak suretiyle bunlarla artık ikili görüşmeleri de yapmıyoruz. Tarihten hiç mi ders almıyorsun, Türkiye ile dans etme.” ifadelerini kullanmasıdır.

Editör: Fatih Düz – 04.06.2022