Sanatın Geçmiş ve Bugünkü Durumu

Sanat, en kapsayıcı deyişle özgünlüğün veya düşsel gücün ifadesi olarak anlatılabilir. Tarih sürecinde neyin sanat olarak isimlendirileceği konusunda düşünceler sürekli farklılaşmış, bu geniş ifadeye zaman içinde farklı kısıtlamalar getirilip güncel tanımlamalar yaratılmıştır. Bu yazı da bazı sanat akımlarına değinip aralarındaki farkları saptamaya yönelik tartışmalarda bulunacağız. Daha çok Modern Sanat ve Çağdaş Sanat dönemleri üzerinden Sanat’ın geçmiş ve bugünkü durumlarına değinmekte olunacaktır. Modern Sanat, genel olarak 1880’lerin empresyonizm (İzlenimcilik)den 1960-70’lerin kadar sürdüğü kabul edilen sanat dönemi olarak adlandırabiliriz. Modern Sanat’ın gayesi bilindik normlara ve kalıpları kaldırmaktır. Tabi bu durum geleneksel ve modern sanat bağlamından Sanat’ın geçmiş ve bugünkü durumuna örnek verilebilir. Modern Sanat sayesinde öznel bakış açıları sanata daha emin şekilde aktarıldı. Modern Sanat kişilere sanat üstünden düşünme, onu yargılama ve sıradan biri olarak sanata dahil olma şansı vermektedir. Bu durumda sanatın geçmiş durumuna göre oldukça yenilikçi bir adımdı. Ve benim kişisel görüşüme göre de kaçınılmaz olan bir durumdu. Modern Sanat dönemi aynı zamanda bir çok akım ve önemli temsilciler konusunda yenilikler getirmiştir. Bu akımlara örnek olarak; Kübizm, Fütürizm, Dadaizm vb.. bu akımlar sayesinde sanata yeni düşünceler ve tarzlar yaratılmıştır. Modern sanat bize Picasso, El Lissitzky vb.. gibi efsaneleri kazandırmıştır. Çağdaş sanata baktığımız zaman aslında içinde bulunduğumuz çağın sanatı. Sanat daima kendini aşmak durumunda geleneksel düşünce biçimleriyle savaşmak durumunda yani zihinsel tembelliği olan insanların zorluk çektiği bir alan. Aslında baktığımız zaman çağdaş sanatı anlamak zor bir durum çünkü okumak, bakmak, duymak, koklamak gerekiyor ve hissetmek en önemlisi. Artık şöyle bir gerçek var kavramsal sanat veya zihinsel çalışmalar. Bir ressam manzarayı çizmek yerine bir romanın bir bölümünü imgeleştirip onu yansıtmaktadır. Bugünkü sanatta sanki estetik kaygısı yok. Galiba bu duruma en iyi örnek Marcel Duchamp’ın Pisuvar örneğini verebiliriz. Geleneksel Sanat döneminde böyle bir eser olması söz konusu olabilir mi ? Modernist dönemle ve postmodernist döneminin sanata bakış açısını da değiştirdiğini göz önünde bulundurmakta şart tabi. Postmodern dönemde hızın egemen olması veya akışkan olması, çelişkili heterojen bir yapısı olması sanatın bugünkü durumuna doğrudan etki ettiği açıkça ortadadır. Yeni teknolojiler, performans odaklı işler sanatın bugünkü durumunu gözler önüne sermektedir. Sanat’ın geçmişinde böyle işlerden söz etmemiz olanaksızdı. Bu durum zamanın temasıyla olduğunu düşünenlerdenim.

Editör: Zehra Garipli – 13.08.2022