Tourette Sendromu Nedir? | Hakkında Bilmemiz Gerekenler

Tourette Sendromu (TS), sinir sisteminin bir durumudur. TS, insanlarda “tikler” oluşmasına neden olmaktadır. Bu tikler, insanların tekrar tekrar yaptığı ani seğirmeler, hareketler veya sesler olabilmektedir. Tikleri olan kişiler, vücutlarının bunları yapmasını engelleyemez. Örneğin, bir kişi tekrar tekrar yanıp sönmeye devam edebilir. Veya bir kişi istemeden homurdanan bir ses çıkarabilir. Peki bu tiklerin türleri nelerdir? bir de onlara bakalım.

İki tür tik vardır bunlar ; motor ve vokal tiklerdir.

Motor Tikleri:

Motor tikler vücudun hareketleridir. Motor tiklerin örnekleri arasında göz kırpma, omuz silkme veya bir kolu sarsma sayılabilir.

Vokal Tikler:

Vokal tikler, bir kişinin sesiyle yaptığı tiklerdir. Vokal tiklerin örnekleri arasında mırıldanma, boğazı temizleme veya bir kelime veya cümleyi bağırma sayılabilir.

Tikler basit veya karmaşık olabilir:

Basit Tikler:

Basit tikler vücudun sadece birkaç bölümünü içerir. Basit tiklerin örnekleri arasında gözleri kısmak veya koklamak sayılabilir.

Karmaşık Tikler:

Karmaşık tikler genellikle vücudun birkaç farklı bölümünü içerir ve bir desene sahip olabilir. Karmaşık bir tik örneği, bir kolu çekerken başı sallamak ve sonra yukarı zıplamaktır.

Tourette Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

TS’nin ana semptomları tiklerdir. Semptomlar genellikle bir çocuk 5 ila 10 yaşlarındayken başlar. İlk belirtiler genellikle baş ve boyun bölgesinde oluşan motor tiklerdir. Tikler genellikle stresli veya heyecan verici zamanlarda daha kötüdür. Bir kişi sakin olduğunda veya bir aktiviteye odaklandığında gelişme eğilimindedirler.

Tiklerin türleri ve bir kişinin tiklerinin ne sıklıkta olduğu zamanla çok değişir. Belirtiler ortaya çıksa, kaybolsa ve yeniden ortaya çıksa da, bu durumlar kronik olarak kabul edilmektedir.

Çoğu durumda, tikler ergenlik ve erken yetişkinlik döneminde azalır veya bazen tamamen kaybolur. Bununla birlikte, TS’li birçok kişi yetişkinlikte tikler yaşar ve bazı durumlarda tikler yetişkinlik döneminde daha da kötüleşebilir vjd duruma gelebilmektedir.

Medya genellikle TS’li insanları istemsiz olarak küfürler (koprolalia denir) ya da diğer insanların sözlerini (ekolali denir) sürekli olarak tekrarlıyor olarak gösterse de, bu semptomlar nadirdir ve TS teşhisi için gerekli değildir.

Tourette Sendromunun Teşhisi Nasıl Yapılır?

TS’yi teşhis etmek için kan testi gibi tek bir test yoktur. Sağlık uzmanları, TS ve diğer tik bozukluklarını teşhis etmek için kişinin semptomlarına bakar. Tik bozuklukları, mevcut tik tipine (motor veya vokal veya her ikisinin kombinasyonu) ve semptomların ne kadar sürdüğüne göre birbirinden farklılık göstermektedir. Bir kişinin hem motor hem de vokal tikleri varsa ve en az bir yıldır tik semptomları varsa TS teşhisi konulabilir.

Konuyla ilgili video önerisi ?

Tourette Sendromu Tedavisi Nedir?

TS için bir tedavi olmamasına rağmen, tikleri yönetmeye yardımcı olacak tedaviler mevcuttur. TS’li birçok kişide günlük yaşamlarının önüne geçmeyen tikler vardır ve bu nedenle herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymazlar. Ancak, tikler ağrıya veya yaralanmaya neden oluyorsa ilaç tedavisi ve davranışsal tedaviler mevcuttur; okul, iş veya sosyal hayata müdahale etmek; veya strese neden olur.

TS genellikle diğer koşullarla ortaya çıkar. TS teşhisi konan çoğu çocuğa ayrıca dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB), anksiyete veya obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) gibi en az bir ek zihinsel, davranışsal veya gelişimsel bozukluk teşhisi konmuştur. TS’li bir kişinin başka koşulları olup olmadığını öğrenmek ve bu koşulları uygun şekilde tedavi etmek önemlidir.

Risk Faktörleri ve Nedenleri Nelerdir?

Doktorlar ve bilim adamları TS’nin kesin nedenini bilmemektedie. Araştırmalar bunun kalıtsal bir genetik durum olduğunu göstermekte olup bu genler yoluyla ebeveynden çocuğa geçtiği anlamına gelir.

Tiklere sahip olmak biraz hıçkırıklara benzemektedir. Hıçkırmak istemeseniz bile, vücudunuz yine de bunu yapar. Bazen insanlar belirli bir tik yapmaktan kendilerini bir süreliğine alıkoyabilirler, ancak bu zordur. Sonunda kişi tik yapmak zorundadır. Genel anlamda Tourette Sendromu bu şekilde literatürde yer almaktadır.

Sizler bu sendrom hakkında ne düşünüyorsunuz yakın çevrenizde bu sendroma sahip olan bireyler var mı?

Yorumlarda buluşalım

Editör: Doruk Adakoğlu – 02.03.2023