Erotomani: Hayali Aşık Sendromu ve Saplantı

Birçoğumuz ya kendisi tecrübe etmiş ya da filmlerden, haberlerden duymuştur. Saplantılı/takıntılı kişiler her an karşımıza çıkabilir ve hayatımızı korkunç bir hale dönüştürebilir. Ancak saplantının ötesinde bir kişilik bozukluğu olan Erotomani‘yi çok azımız duymuş olabilir. Erotomanisi olan bir kişiyle mücadele etmek oldukça zordur ve sağlıksız sonuçları beraberinde getirebilir. Maalesef bu tür olayların ölüm ile sonuçlananları bile var. Özellikle birçok kadın, saplantılı ”aşık”ları tarafından öldürülüyor. Veya birçok erkek, sevdiği kadının erotomanisi olan bir kadın tarafından öldürüldüğüne şahit olabiliyor.

Bu duruma ilk referanslar Hipokrat, Freud, GG de Clérambault’un çalışmalarında bulunur.1623’te erotomani, Jacques Ferrand’ın (Maladie d’amour ou Mélancolie érotique) adlı bir incelemesinde bahsedilmiştir ve yaygın kullanıma kadar “erotik paranoya” ve “erotik öz-göndergeli sanrı” olarak adlandırılmıştır. 1971 ve 1977’de MV Seeman, bozukluğa “hayalet aşık sendromu” ve “hayali aşık sendromu” adını verdi.

Erotomani Amerikan Psikiyatri Birliği (APA)  tarafından yayınlanan taksonomik ve tanı  aracı olan Mental Bozuklukların Tanısal ve  Sayımsal El Kitabına göre sanrısal bir bozukluğun alt tipi olarak listelenmiştir. Bu nispeten nadir görülen bir paranoid durumdur ve bir bireyin başka bir kişinin kendisine aşık olduğuna dair sanrılarıyla karakterize edilir.

İlk kez 1885 yılında GG De Clerambault tarafından tanımlanan bir sendrom gözden geçirilmiş ve bir olgu sunulmuştur. Halk arasında erotomani olarak adlandırılan bu sendrom, genç bir kadında veya erkekte, daha yüksek sosyal ve/veya mesleki statüye sahip olduğunu düşündüğü birinin ona aşık olduğuna dair sanrısal bir fikirle karakterizedir. Bu adam veya kadın, ona olan aşkı, peşinde koşması ve onun “sevgi dolu pençelerinden” kaçamaması hakkında ayrıntılı bir sanrısal süreç geliştirir.

Bu bozukluk en çok utangaç, bağımlı ve cinsel açıdan deneyimsiz insanlarda görülür. Sanrının amacı tipik olarak yüksek sosyal veya mali durum, evlilik veya ilgisizlik nedeniyle ulaşılamaz olan bir erkek veya kadındır. Takıntı nesnesi hayali, ölmüş veya hastanın hiç tanışmadığı biri de olabilir. Referans sanrıları yaygındır, çünkü erotomanik birey, genellikle gizli hayranlarından mesajlar aldığını algılar, ancak araştırma ve geliştirme üzerine kanıtı yoktur. Genellikle, erotomaninin başlangıcı anidir ve seyri kroniktir.

Erotomani kadınlarda daha yaygındır, ancak erkeklerin şiddet ve takipçi benzeri davranışlar sergileme olasılığı daha yüksektir. Bu sebeple erkeklerde bulunan erotomani sonuçları intihar veya cinayet işleme olmaktadır.

Erotomanide odak noktası sevgi vermek yerine sevgiyi almaktır. Genellikle obsesif aşk bozukluğu olarak adlandırılan bu durum, birisi takıntı duygularını aşk duygularıyla karıştırdığında ortaya çıkar. Takıntılı aşk, diğer zihinsel sağlık sorunlarının ve koşullarının bir işareti olabilir.

Kişinin sanrılarının nesnesi genellikle bir ünlü veya daha yüksek bir sosyal statüye sahip bir kişidir. Bir kişi, bu kişinin gizli mesajlar kullanarak kendileriyle iletişim kurduğuna ve sevgilerini onayladığına inanabilir. Erotomani, paranoyak sanrının nadir görülen bir şeklidir. Etkilenen kişi, başka bir bireyin kendisine aşık olduğuna kuvvetle inanır.

Bu sanrı, aksini gösteren açık kanıtlara rağmen gelişir ve devam eder. Durum nadirdir ve erotomani kadınları erkeklerden daha sık etkiler.

Erotomani aniden başlayabilir ve semptomlar genellikle uzun sürer. Sevginin nesnesi, tipik olarak, kişiyle daha önce çok az teması olan veya hiç temas kurmamış olabilecek, daha yüksek bir sosyal statüye sahip daha yaşlı, erişilemez bir kişidir. Erotomani genellikle diğer psikiyatrik bozukluklarla ilişkilidir, ancak kendi başına da ortaya çıkabilir.

Erotomani, şizofreni, şizoaffektif bozukluk, psikotik özelliklere sahip majör depresif bozukluk, bipolar bozukluk veya Alzheimer hastalığı gibi psikiyatrik bir hastalığın belirtisi olabilir. Erotomani, bir tür sanrısal bozukluktur. Diğer türler arasında zulüm, büyüklenme veya kıskançlık sanrıları da bulunur.

Vaka raporları, sosyal medya ağlarının erotomaniye bağlı sanrısal inançları şiddetlendirebileceğini ve hatta tetikleyebileceğini öne sürdü.

Sosyal medya, tanımayan insanlar arasındaki bazı engelleri ortadan kaldırır ve daha önce tamamen erişilemez olan insanları gözlemlemek, iletişim kurmak, takip etmek ve başka türlü taciz etmek için kolayca kullanılabilir. Sosyal medya platformları gizliliği azaltabilir ve bu da takip etme davranışını çok daha kolay hale getirebilir.

Bazı araştırmalar, sanrıların aşırı stres veya travmayı yönetmenin bir yolu olarak gelişebileceğini öne sürdü. Genetik, sanrısal bozuklukların gelişimine de katkıda bulunabilir.

Editör: Astropower – 01.08.2022