Tehlikeli Güzeller: Sirenler, Büyülü Sesleri ve Siren Kayalıkları

Yunan mitolojisine konu olan Sirenler ve onların asırlar önce orada yaşamış olduğuna inanılan İzmir/Foça’da bulunan ‘’Siren Kayalıkları‘’ …

Sirenler, boş kayalıklar ve uçurumların bulunduğu alanlarda yaşadıklarına inanılan dişi yaratıklardır. Onlar, gemiler geçerken güzel ve baştan çıkarıcı şarkılar söyleyerek denizcilerin rotalarını değiştirmelerine sebep olurlar. Denizde yaşadıkları için ‘’Deniz Kızı’’ ile karıştırılırlar fakat Sirenler farklı olarak kanatlı bir vücut ve kadın yüzüne sahip olarak betimlenir. Bazı eserlerde ise yarı balık yarı kadın olarak da betimlenirler. Deniz kızlarından farklı olarak iki kuyruğa sahiptirler. Yunan mitolojisinde ”Sirenum scopuli” denen bir adada yaşadıklarına inanılır. Kesin ve net bir bilgi olmasa da buranın İzmir/Foça’da bulunan ”Siren Kayalıkları” olduğu düşünülmekte.

Sirenler, büyüleyici sesleri ile şarkılar söyleyerek denizcileri, savaşçıları kendilerine çekerler. Bu büyülü sese kapılan denizcilerin gemileri kayalıklara çarpar ve ölürler ya da Sirenler onları yer.

En çok bilinen efsane ise İtaka kralı Odysseus ve Sirenlerin hikayesidir. Efsaneye göre; Truva Savaşı bittikten sonra Odysseus, İtaka’ya geri dönmek için adamları ile birlikte yola çıkar. Eve dönüş yolunda karşılarına çeşitli zorluklar çıkar ve bütün bunlarla savaşmak zorunda kalırlar. Bir zaman sonra dinlenmek için bir adaya inen Odysseus ve adamları bu adada cadı Circe’nin evini görürler. Circe ile bir süre bu adada yaşayan Odysseus için artık eve dönme vakti gelir.

Eve dönerken Circe onları Sirenlere karşı uyarır. Odysseus Circe’nin önerisine uyarak adamlarının kulaklarını balmumu ile tıkar. Bu sayede adamları Sirenlerin şarkılarına kapılmayacaktır ancak Odysseus, Sirenlerin sesini ve güzel şarkılarını duymak ister. Bunun üzerine adamlarına kendini geminin direğine bağlatır. Sirenlerin bulunduğu kayalıklara ulaştıklarında Sirenler tüm güzellikleri ile ortaya çıkıp şarkılarını söylemeye başlarlar…

“Gel buraya dillere destan Odysseus, Akhalıların şanı şerefi,

durdur gemini de duy bizim sesimizi.

Hiçbir gemi buradan geçemedi,

durup dinlemeden tatlı ezgimizi… ‘’

Sirenlerin bu güzel şarkısını askerler kulakları tıkalı olduğu için duyamazlar. Odysseus ise bu büyüleyici ezgileri duyunca yanlarına gitmek için çabalar ama bağlarından kurtulup gidemez. Bu sayede hem kendinin hem de gemisinin güvenliğini sağlamış olur. Sirenler, geminin önlerinden geçip gittiğini gördüklerinde çok bozulurlar. Artık büyülerinin gücünü yitirdiklerini düşünürler ve kendilerini denize atarak yok olurlar. Bir daha da sesleri duyulmaz…

Editör: Fatih Düz – 16.07.2022