Türkiye’de Depremzedelerin Hayatlarını Kurtarmaya Yardımcı Olacak Yeni Yapay Zeka Sistemi

ABD Savunma Bakanlığı, 6 Şubat‘ta meydana gelen ve on binlerce kişinin hayatına mal olan yıkıcı depremin ardından Türkiye ve Suriye‘de devam eden afet müdahale çalışmalarına yardımcı olmak için görsel hesaplama yapay zeka sistemi kullanıyor.

xView2 adı verilen yapay zeka sistemi henüz erken geliştirme aşamasında olmasına rağmen Türkiye’deki kurtarma çalışmalarına yardımcı olmak üzere kullanılmaya başlandı.

AI sistemi, Türkiye’deki Afet Müdahale Ekiplerine Yardımcı Oluyor

xView2, Pentagon’un Savunma İnovasyon Birimi ve Carnegie Mellon Üniversitesi Yazılım Mühendisliği Enstitüsü tarafından desteklenen ve geliştirilen açık kaynaklı bir projedir. Ayrıca Microsoft da dahil olmak üzere büyük kuruluşlarla işbirliği yapmıştır.

Sistem, afet bölgesindeki hasarı mevcut diğer yöntemlerle mümkün olandan çok daha hızlı bir şekilde kategorize etmek için uydu görüntüleri üzerinde makine öğrenimi algoritmaları kullanıyor.

Bu yöntem, 6 Şubat’ın erken saatlerinde meydana gelen ilk depremden bu yana meydana gelen ayrı deprem ve artçı depremlerin sayısı göz önüne alındığında son derece önemlidir. Örneğin 20 Şubat’ta Suriye sınırına yakın Antakya kenti yakınlarında 6.4 büyüklüğünde bir sarsıntı daha meydana geldi ve daha fazla insanı enkaz altında bıraktı.

Bir MIT Technology Review raporu, xView2’nin yakın zamanda Kaliforniya’daki orman yangınlarına müdahale ve Nepal’deki sel felaketinin ardından kurtarma çalışmaları sırasında da kullanıldığını ve sellerin neden olduğu toprak kaymalarından kaynaklanan hasarın tespit edilmesine yardımcı olduğunu belirtiyor.

Türkiye’de ise yapay zeka sistemi şu ana kadar en az iki farklı yer ekibi tarafından depremle harap olan Adıyaman‘da arama ve kurtarma çalışmalarında kullanıldı. Savunma İnovasyon Birimi’nde baş yapay zeka bilimcisi olan Ritwik Gupta, MIT Technology Review’a verdiği bir röportajda xView2’nin kurtarma görevlilerinin “farkında olmadıkları hasar görmüş alanları bulabilmelerine” yardımcı olduğunu söyledi.

xView2 AI Afet Müdahale Sistemi Nasıl Çalışır?

xView2 sistemi “semantik segmentasyon” adı verilen nesne tanımaya benzer bir teknik kullanmaktadır. Bu yöntem, uydu görüntüsünün her bir pikselini ve çevresindeki piksellerle olan ilişkisini inceleyerek yerdeki durumu analiz eder. Yapay zeka daha sonra hasarı kırmızı renkle vurgulayacaktır. Bu, daha önce haftalar sürebilen bir yöntemdi ancak şimdi makine öğrenimi yardımıyla birkaç saat içinde gerçekleştirilebiliyor.

Bu yöntem aynı zamanda afet müdahale operasyonlarının düzenlenmesine yardımcı olmak üzere hasarın değerlendirilmesi için görgü tanıklarının ifadelerine dayanan geleneksel yönteme göre çok daha verimlidir. Son zamanlarda, müdahale ekipleri geniş alanları taramak için dronlar da kullandı, ancak bu hala zaman alan bir süreç.

Ancak Gupta’nın da belirttiği gibi xView2 sisteminde hala çözülmesi gereken birkaç sorun var. Örneğin bir sorun, gündüz çekilen uydu görüntülerine bağımlı olması, yani şu anda erken saatlerde veya gece meydana gelen felaketler için hızlı bir şekilde veri sağlayamamasıdır. Hizmet ayrıca bulut örtüsü nedeniyle de engellenebiliyor.

Yine de Gupta, “eğer bir hayat kurtarabilirsek, bu teknolojinin iyi bir kullanımı olur” dedi. Umarım çok daha fazlasını kurtarabilir.