Bilim İnsanları Kök Hücrelerden Fare Embriyosu Üretti

Bilim insanları bu sefer de, bir babanın spermi veya bir annenin yumurtası olmadan kök hücrelerden “sentetik” fare embriyoları ürettiler.

Laboratuvarda oluşturulan embriyoların, 8,5 güne kadar doğal fare embriyolarıyla aynı gelişimi gösterdiğini, bir sonraki adımın 20 gün olmasını umduklarını belirtti.

Yakın vadede, araştırmacılar, bu sözde embriyoları, gelişimin erken aşamalarını daha iyi anlamak ve hastalıkların arkasındaki mekanizmaları incelemek için çok sayıda laboratuvar hayvanına ihtiyaç duymadan kullanmayı umuyorlar. Bu başarı, gelecekteki araştırmalar için sentetik insan embriyoları yaratmanın temelini de atabilir.

İspanya’daki Ulusal Biyoteknoloji Merkezi’nde araştırma profesörü olan Lluís Montoliu, “Şüphesiz, hala çok verimsiz ama muazzam bir potansiyele sahip yeni bir teknolojik devrimle karşı karşıyayız” dedi. “Bu olay koyun Dolly’nin doğuşu gibi olağanüstü bilimsel gelişmeleri hatırlatıyor” ve diğerleri.

Bu mikroskop görüntüsü, beyin ve kalp oluşumunu göstermek için eklenen renklere sahip sentetik bir fare embriyosunu göstermektedir.

Kök hücre biyolojisi uzmanı Zernicka-Goetz, gelişimin erken aşamalarını incelemenin bir nedeninin, insan gebeliklerinin çoğunun neden erken bir aşamada kaybedildiğini ve in vitro fertilizasyon için yaratılan embriyoların neden implante edilemediğini, daha iyi anlamak olduğunu söyledi. Doğal gelişimi incelemenin, araştırma için çok az insan embriyosunun bağışlanması ve bilim insanlarının etik kısıtlamalarla karşı karşıya kalması da dahil olmak üzere, birçok nedenden dolayı zor olduğunu söyledi.

Nature makalesinde açıklanan sentetik embriyoları veya “embriyoitleri” oluşturmak için bilim insanları, embriyonik kök hücreleri ve diğer iki tür kök hücreyi birleştirdiler. Bunu laboratuvarda, üç hücre tipinin bir araya gelmesini sağlayan belirli bir tür çanak kullanarak yaptılar. Zernicka-Goetz, yarattıkları embriyoidlerin hepsi mükemmel olmasa da, en iyilerinin doğal fare embriyolarından “ayırt edilemez” olduğunu söyledi. Ayrıca kalp benzeri yapının yanı sıra kafa benzeri yapıların da çok benzer olduğu yönünde açıklamalarda bulundu.

Bu fotoğraf, bir fare embriyosunun serebellumunu (beynin bir parçası) göstermektedir. Çarpan nöronlar pembe renk ile gösterilmiştir. İnce hareketlerin, dengenin ve duruşun düzenlenmesi için önemli olan belirli bir nöron türü olan Purkinje hücreleri yeşil renkle gösterilmiştir. Mavi renk tüm hücre çekirdeklerini göstermektedir.Bu çalışmanın kökleri onlarca yıl öncesine dayanıyor ve hem Zernicka-Goetz hem de Hanna, gruplarının uzun yıllardır bu araştırma hattı üzerinde çalıştığını söyledi. Zernicka-Goetz, grubunun çalışmasını Kasım ayında Nature’a sunduğunu söyledi.

Bilim insanları, yaklaşık 11 günlük gelişimden sonra embriyonun plasenta olmadan başarısız olacağını umuyorlar, ancak araştırmacıların bir gün sentetik bir plasenta yaratmanın bir yolunu bulabileceklerini de umuyorlar. Bu noktada, bir fare rahmi olmadan tüm yol boyunca sentetik embriyoları elde edip edemeyeceklerini bilmiyorlar.

Araştırmacılar, bu sentetik embriyoların insan versiyonlarını yakında yaratmayı görmediklerini, ancak zamanla gerçekleştiğini gördüklerini söylediler. Hanna buna “bir sonraki bariz şey” dedi.

Bu tür çalışmalar etik kaygılara tabidir. On yıllardır, laboratuvarda insan embriyolarının yetiştirilmesine ilişkin “14 günlük kural” araştırmacılara rehberlik etti. Geçen yıl, Uluslararası Kök Hücre Araştırmaları Derneği, sınırlı koşullar altında kuralın gevşetilmesini önerdi. Lakin bilim insanları, sentetik bir insan embriyosundan bebek yetiştirmenin ne mümkün ne de düşünülmekte olduğunu vurguluyor.

Universitat Pompeu Fabra’dan gelişim biyoloğu Alfonso Martinez Arias;

“Gelecekte, insan hücreleriyle benzer deneyler yapılacak ve bu, bir noktada benzer sonuçlar verecek” dedi.

Editör: Sümeyye Özmen – 26.08.2022