Edvard Munch | Çığlık Tablosu

Bugünkü yazımda adından sıkça söz ettiren, dışavurumcu ve canlı olan çığlık tablosu hakkındaki görüşlerimi paylaşacağım.

Çığlık tablosu İngilizce adı ile (The Scream) şimdiye kadar üretilmiş tablolar arasında en ikonik sanat eserlerinden biri olma niteliğini taşımaktadır.

Çığlık tablosu ekspresyonizm akımının ilk örneklerinden biri olarak kabul edilmekte olup popülaritesi devam eden kültürde neredeyse eşi benzeri olmayan bir etki yaratmıştır.

Bu yazımda sanat eserinin arkasında var olan ilhamı ve kültür üzerindeki kalıcı etkisini paylaşacağım. Ama bunun daha öncesinde tablonun mimarı olan Edvard Munch hakkında kısa bir bilgi vererek giriş yapmak istiyorum. Edvard Munch 1863 yılında Norveç’te doğmuştur, yaşamı trajedilerle dolu olan Munch henüz 5 yaşındayken annesini tüberkülozdan kaybetmiştir. Munch’ın kız kardeşlerinden bir diğeri ise akıl hastalığı nedeniyle kuruma yatırılmış, tek erkek kardeşi de 30 yaşında zatürreden ölmüştür.

Edvard Munch 22 Ocak 1892’de günlüğüne aldığı notlarda “çığlık” tablosunu resmetmeye iten ilhamını şu şekilde anlatmaktadır. “İki arkadaşımla yolda yürüyordum. Güneş batıyordu. Aniden gökyüzü kan kırmızıya döndü. Durdum, bitkin hissettim ve çite yaslandım. Mavi-siyah fiyortun ve üzerinde kan ve ateşten diller vardı. Arkadaşlarım yürüdü ve orada endişeden titreyerek durdum ve doğanın içinden geçen sonsuz bir çığlık hissettim.”

Munch daha sonra ise bu konuyu şu şekilde açıklayacaktı: “Doğanın içinden geçen bir çığlık hissettim, çığlığı duyar gibi oldum. Bu nedenle resmi boyadım, bulutları gerçek kan olarak boyadım. Renk çığlık attı ve bu Çığlık Tablosuna dönüştü.”

Bu nedenle böylesine çarpıcı bir duygusal etkiye sahip bir sanat eseri için bu mukayese oldukça mümkündür. Edvard Munch’ın çığlık tablosu üç ana alandan oluşmakta olup köprü, uzaktaki bir manzara ve kan kırmızısı gökyüzünden oluşmaktadır. Bileşenlerin hepsi birbirine karışır ve birlikte döner. Çığlık tablosu dünyaca ünlü tablolar arasındadır.

Çığlık tablosu şimdiye kadar üretilmiş en tanınmış sanat eserlerinden biri olarak sanat eserleri arasında yerini sağlamlaştırmıştır.

Edvard Munch’ın bu eserinin sanat tarihinde geçen orijinal ismi ‘boğuntu’ olarak kabul etmektedir.

Norveçli ressam Edvard Munch’ın tablosu modern dünyada yaşayan insanın içinde yaşadığı duruma olan yabancılaşmayı ifade eden bir tablo özelliği taşımaktadır. Edvard Munch’ın Çığlık Tablosu Mona Lisa kadar ünlü bir eserdir. Leonardo da Vinci’nin Mona Lisa’sının ardından resim tarihinin ikinci en ünlü eseri sayılmaktadır.

Trajedi dolu bir hayat geçiren Edvard Munch anskiyetesi olan ve bir anda varoluşsal krize giren bir sanatçı olmaktadır.

Tablonun hayata geçirilmesinin arkasında yer aldığı düşünülen bir diğer ihtimal ise Munch’ın fiyorda yakın bir akıl hastanesinde yatan engelli kız kardeşinin çığlığını hissetmesidir denilmektedir.

Edvard Munch’ın Çığlık Tablosu 119 milyon 922 bin 500 dolara satılarak müzayede yoluyla satılan en pahalı eser olma özelliğini taşıyarak tarihe geçmiş bir eserdir.

Tablo için bir başka bilgide Oslo’da tablonun mimarı Edvard Munch ile aynı adı taşıyan Munch Müzesi’nde sergilendiği sırada 2004 yılının Ağustos ayında bir soygunda çalınmış olmasıdır. Edvard Munch’ın Çığlık Tablosu müzeden çalındıktan tam iki yıl sonra 31 Ağustos 2006 tarihinde ise bulunmuş ve müzede sergilenmek üzere geri getirilmiştir.

Çığlık Tablosu birçok eleştirmene göre Edvard Munch’un en önemli çalışmasıdır. Resmin orijinalini boyutu 84 cm x 66 cm boyutlarında olup tabloda bulunan resimde ön planda ızdırap çeker gibi görünen bir insan figürü ve bu insan figürünün arka planında ise Ekeberg tepesinden Oslofjord’un görünümü yer almakta olup Oslofjord göğü kan kırmızısı renginde tabloda yer almaktadır.

-Oslofjord Gölünden bir fotoğraf

Editör: Melike Bay – 09.09.2022