Türk Müziğinde Kullanılmış Çalgılar

Türklerin kullandığı en eski müzik aletinin kopuz olduğunu hepimiz biliyordu. Peki ya ”Arğul’u” duyanınız var mı? Önder Yazıcıoğlu’nun ”Türklerin Kültür Tarihi” adlı kitabında bu konuya geniş yer verilmiş. Bu çalgıları dört bölümde incelemiş olduğunu gördüm. Listede daha önce duymadığımız çok fazla çalgı olduğunu görünce sizlerin de merakla ilgileneceğinizi bildiğimden paylaşmak istedim. Hadi şimdi başlayalım!

VURMALI ÇALGILAR

Davul, Tef, Daire, Kudüm, Darbuka, Zil, Kaşık, Mazhar, Çalpare. Zilli maşa, Çifte nara, Bardak, Fincan, Kase, Tabl-ı baz

NEFESLİ ÇALGILAR

Zurna, Klarnet, Kaval, Ney, Tulum, Kara kamış, Komuz, Miskal, Pişe, Gırnata, Garmon, Sipsi, Tütek, Çifte, Arğul, Balaban, Girift, Mizmar, Koray, Safir, Şane, Hokkabaz borusu, Santur

TELLİ ÇALGILAR

Kopuz, Bağlama, Kanun, Tanbura, Ud, Divan sazı, Karadüzen, Şeştar, Muğni, Tar, Setar, Kolca kopuz, Cura, Barbut, Çeng, Lavta, Nüzhe, Dombra, Dotar, Rüda, Çartar, Çeşde

YAYLI ÇALGILAR

Kemençe, Kemane, Yaylı tanbur, Senekeman, Nahor, Rubab, Kırbız, Gıygıy, Gıçek, Eğit, Kılkopuz, Iklığ

Aşağıya bıraktığım resimde, genellikle yörüklerin kullandığı ”ıklığ” çalgısını göreceksiniz;

Ve işte karşınızda ”karadüzen”çalgısı ;

Halen Azerbaycan’da kullanılan ”garmon”un resmine göz atalım; 

”Mizmar”ı görünce ”ney”e benzetmekten kendimi alamadım ;

Ve tabii ki ”Şaman Davulu’ ‘nu paylaşmazsak olmazdı;

Özetleyecek olursak Türkler etrafında bulduğu birçok nesneyi müzik aleti olarak kullanmışlar. Kemikler, kamışlar, hayvan derileri bunların en bilinenleri. Kadim kültürümüzde müziğin önemini ve yerini her geçen gün yeniden keşfetmekten onur ve mutluluk duyuyoruz.

Editör: Fatih Düz – 02.07.2022