içinde

HavalıHavalı MuhteşemMuhteşem

Türküler

Anadolu coğrafyasının en önemli hikayeleri türkülerde anlatılır. Gurbet, sıla, hasret, zenginlik, fakirlik, toprak, dağ, dere; her türlü forklorik etkinlik, Türklerde ifadesini bulur. 

Aşık Veysel’in sadık yari Kara Toprak:

“Dost dost diye nicelerine sarıldım

Benim sadık yârim kara topraktır

Beyhude dolandım boşa yoruldum

Benim sadık yârim kara topraktır

Nice güzellere baılandım kaldım

Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum

Her türlü isteğim topraktan aldım

Benim sadık yârim kara topraktır.”

Ordu’nun derelerini yukarı yukarı akıtan aşk sevgiliye yakarış:

“Ordu’nun dereleri

Aksa yukarı aksa

Ordu’nun dereleri

Aksa yukarı aksa

Vermem seni ellere

Ordu üstüme kalksa, sürmelim aman

Vermem seni ellere

Ordu üstüme kalksa, sürmelim aman”

‘Ne gecem var, ne gündüzüm var?’ diye sevgiliye duyulan hasret, yakılan ağıt:

“Ne gecem var ne gündüzüm ağlarım

Anne viran oldu benim bağlarım

Ben de bu derdime derman ararım

Ağla anam ağla kara yazıma

Yürek dayanmaz oldu sızıma

Önüme koydular beyaz üzümü

Yazmam ile bağladılar gözümü

Kestiler genç yaşta anam dizimi

Ağla anam ağla kara yazıma

Yürek dayanmaz oldu sızıma”

Çoğu zaman da türkülerin içine yerleştirilen aşk hikayeleri aldatma hikayeleri:

“At belinden tabancayı, dağlar inlesin

Yat kolumun üstüne de, canın dinlensin

Gelir misin, gelmez misin ayva dibine

Kemer olup sarılsam da ince beline

Ne duruyon gurbet elde, yar gelsene yanıma

Mahcup mahcup duruşun da gülüm yetti canıma

Usul usul bas da gel, topukların görülsün

Ben aklına geldikçe de ciğerlerin sökülsün” 

Çoğu türküde bir elemin bir acının destanı:

‘Şafak söktü yine sunam uyanmaz

Hasret çeken gönül derde dayanmaz

Şafak söktü yine sunam uyanmaz

Hasret çeken gönül derde dayanmaz

Çağırıram sunam sesim duyulmaz

Uyan sunam uyan derin uykudan

Çağırıram sunam sesim duyulmaz

Uyan sunam uyan uyan derin uykudan’

Bazen de bir destan, kavuşamayanların hikayesi türkülerin içine saklanmıştır:

Ne güzel bir türküdür bu? Bir ermeni kızına aşık olan genci anlatır. Genç hem aşkından verem olmuştur ve hem de sevdiğine kavuşamamıştır. Aralarında bir de din sorunu vardır. Çare de ya ermeni kızının Müslüman olması, ya da gencin ermeni olmasıdır.

“Bahçelerde mor meni,

Verem ettin sen beni,

Ya sen islam ol ahcik,

Ya ben olam ermeni…”

Ordu merkezli bir hikayede, Hekimoğlu hikayesidir. Bir Gürcü-Türk aşkını anlatır.

‘Hekimoğlu; yiğit, mert, ufak, tefek delikanlı,  bulunduğu yerde hakim olan bir Gürcü beyinin kızına tutulmuş. Kızıyla  görüşmesini istemeyen Gürcü beyi ise Hekimoğlu’na düşman olmuştur.  Gürcü beyi haber gönderip: ‘teke tek hesaplaşmak istediğini’ söyletir. Bunun üzerine aynalı martinini alan yiğit delikanlı geldiğinde ise Gürcü beyin adamları tarafından çevresi sarılarak ateş altına alınır. Çemberi yararak yaralı kaçar ve Bolu tarafındaki annesinin yanına döner. İyileşir iyileşmez iki akrabasını yanına alır  ve artık dağlara çıkma kararı almıştır. Tekrar Ordu taraflarına dönerek zengin Gürcülerden aldığı malları fakir halka dağıtmış, bu sayede ise halk onun mertliğine karşı büyük bir sevgi göstermiş.

Artık olay Gürcü – Türk çatışmasına dönmüştür.  Gürcü beyi ise jandarmaya şikayet ederek devamlı yakalanmasını sağlamaya çalışsa da onu çok seven yöre halkı kaçmasına hep yardımcı olmuş.  Bir gün Hekimoğlu, iki akrabasının ölüm haberini alır ve Gürcü beyine bunun hesabını sormak için beyin yaşadığı yer olan Çiftlice köyüne gider ve muhtara varır. Muhtar, Hekimoğlu’ndan gözükse de aslında Gürcü beyinin adamıdır. Hainlik yapan muhtar ise Bey’e haber salarak Jandarmaya haber verdirir. Çıkan yoğun çatışmada ise öldürülür.’

“Konaklar yaptırdım

Döşetemedim

Ünye Fatsa bir oldu da narinim

Baş edemedim

Ünye Fatsa arası

Ordu da kuruldu

Hekimoğlu dediğin de narinim

o da vuruldu…”

Bu yazı daha fazla uzamaz bir başka yazıda bir başka türkülerin hikayesi ile devam ederiz sağlıklı günler diliyorum. Gelecek yazılarda Rizeli Sandıkcı Şükrü’nün hikayesi, Gesi Bağları, Müdür Beyin Yeşil Kürkü…. Türkülerinin hikayesini anlatacağım.

Bu içerik hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorum yapabilir, oy kullanabilir ya da tepki seçebilirsiniz. Gönderinizi oluşturun!

Rapor Et

Usta

Prof.Dr. M.Fatih Çam tarafından yazıldı

Makale YazarıÖncüÜyelik Yılı

Ne düşünüyorsun?

Yorumlar

Bir yanıt yazın

    Soruları cevapla mutlaka okuman gereken kitabı söyleyelim..!

    “İkigai” yaşam felsefesi ile hayat amacınızı keşfedin