Mahlagha Jaberi’den Kırmızı Halıda İdam Düğümlü Protesto

Her yıl 16-27 Mayıs tarihleri arasında düzenlenen ve bu yıl 76.’sı yapılacak olan Cannes Film Festivali tüm dünyanın dikkatini çeken uluslararası bir etkinlik. Festivale katılan ünlü isimler, gösterilen filmler ve verilen ödüller ilgiyle takip ediliyor, birçok kritiğe konu oluyor. Fakat asıl ilgi toplayan ve uzun süre konuşulanlar daima kırmızı halı görünümleri ve ödül alanların cümleleri oluyor. Bu tür organizasyonların küresel anlamda farkındalık yaratmak ve mesaj vermek için en güçlü araçlardan biri oluşu da, söylenen, yapılan ya da gösterilen her şeyin etkisini artırıyor.

Nuri Bilge Ceylan’ın yönettiği Kuru Otlar Üstünde filmindeki performansı ile En İyi Kadın Oyuncu ödülüne layık görülen Merve Dizdar’ın ödülü kabul konuşmasının günlerdir olumlu ya da olumsuz pek çok yorum ve eleştiriye maruz kalışı bunun en yakın örneklerinden biri.

Ülkemizde Merve Dizdar’ın ödül alması ve sahnede söyledikleri gündem olurken, festivalde arz-ı endam eden Maglagha Jaberi’nin kırmızı halı görünümü ile verdiği mesaj küresel bazda ilgi odağı haline geldi. Tasarımı Jila Saber’e ait olan siyah, uzun elbisenin boyun kısmı bir idam düğümünü ve o düğümün hemen altında, göğüs dekoltesine denk gelen kısmı ise idam mahkumlarının boynuna geçirilen ilmiği andırıyor. Elbisenin bu bölümünde kullanılan malzemenin, kalanına tezat teşkil edercesine altın renginde ve parlak bir dokuya sahip olduğu görülüyor.

Kariyeri son yıllarda yükselişte olan İran’lı model, The Old Oak filminin kırmızı halısında giydiği elbise ile İran’daki idamları protesto etti. Jaberi tasarımı idam için hazırlanmış bir ilmiği andıran elbiseyi iki gün önce instagram hesabında paylaştığı bir video ile takipçilerine sundu ve bu video paylaşımıyla kıyafeti İran halkına adadığını duyurdu.

İran yönetimi, kadınlara yönelik kıyafet kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle tutuklanan Mahsa Amini’nin ölümünden sonra başlayan protestolara idamlar ile karşılık veriyor. İdama mahkum edilen 3 kişinin 19 Mayıs günü infaz edilen cezaları ile birlikte, protesto gösterileri ile bağlantılı suçlardan yargılanarak ölüm cezası infaz edilenlerin sayısı 7’ye yükseldi.

Norveç merkezli İran İnsan Hakları (IHR) ve Paris merkezli İdam Cezasına Karşı Birlikte (ECPM) adlı örgütlere göre İran, geçen yıl 582 kişiyi idam etti. Bu durumda 2022, İran’da 2015 yılından bu yana en fazla idam cezası infazının gerçekleştirildiği yıl oldu.

Yürürlükteki kıyafet kurallarına karşıtlığı su götürmeyen elbisesi ile “İnfazları durdurun” çağrısı yapan Maglagha Jaberi’nin İran halkına desteğini göstermek ve ülkesinde olanlara dikkat çekmek için başvurduğu bu yöntem oldukça ses getirdi ve başta festivali takip edenler olmak üzere pek çok kişinin dikkatini istediği yöne çekme konusunda başarılı oldu.

Festivalin 75. yılında Cate Blanchett da, Holy Spider filmindeki performansı ile en iyi kadın oyuncu ödülünü alan İranlı aktris Zar Amir Ebrahimi’ye destek olmak ve İran’da kadınlara yapılan baskıları protesto etmek için sahnede ayakkabılarını çıkarmıştı.

Editör: semra – 30.05.2023