Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı‘nın bilim adamı Yan Zeng önderliğindeki bir araştırma ekibi, robotların çalışmaları yapması ve yapay zeka (AI) tarafından rutin kararlar alınması için yeni bir malzeme araştırma laboratuvarı inşa etti. Bu sayede, araştırmaların hızı artırılarak işler sürekli olarak yapılabilir hale getirildi.
Yıllar içinde araştırma tesisleri ve enstrümantasyonları çok gelişti, ancak araştırmanın doğası aynı kaldı. Her deneyin merkezinde, ölçümleri yapan, verileri anlamlandıran ve atılacak sonraki adımları belirleyen bir insan yer almaktadır. Zeng liderliğindeki araştırmacılar tarafından Berkeley’de kurulan A-Lab‘da, robotik ve AI kullanarak mevcut araştırma hızını kırmayı amaçlıyorlar.
A-Lab nedir?
A-Lab, üç robotik kol ve sekiz fırınla donatılmış, 600 metrekarelik bir alandır. Konsept çalışmaları 2020’de başladı ve Enerji Bakanlığı’nın fonlarıyla 2022’de inşaatına başlandı ve bir yılın biraz üzerinde bir sürede tamamlandı.
A-Lab’ın rolü, güneş pilleri, yakıt pilleri ve sıcaklık farklarından enerji üreten termoelektrikler gibi yeni ürünlerin oluşturulmasında kullanılabilecek yeni malzemelerin sentezlenmesidir ve bu teknolojiler temiz enerji sektöründe kullanılmaktadır.
Bilim insanları, yıllardır yeni malzemeleri tahmin etmek için hesaplama yöntemleri kullanmaktadır, ancak malzemelerin test edilmesi yavaş bir süreç olduğundan, bu işlem büyük bir engel olmuştur. A-Lab’da, süreç insanlarla karşılaştırıldığında 100 kat hızlandırılabilir.
Bunu yapmak için, araştırmacılar veya yapay zeka, sentezlenecek hedef malzemeyi seçer ve robotik bir kol, yeni malzemeyi oluşturmak için gereken farklı malzemeleri tartar ve karıştırarak başlar. Bunlar, toz halinde mevcut olan çeşitli metaller ve oksitler olabilir, bunlar solventte karıştırılıp homojen olarak dağıtılır ve daha sonra bir fırına taşınır.
Robot tarafından taşınan karışımı içeren bir kap, gazların enjekte edilebileceği ve 1200 derece Celsius’a kadar ısıtılabileceği bir fırına gönderilir. Yapay zeka, tüm sürecin kontrolünde olup istenen sonuca göre tepkime malzemeleri ve koşullarını belirler.
Başka bir robot kol, yeni malzemeyi kaplardan alır ve X-ışını difraktometresi ve elektron mikroskobu altında analiz edilmek üzere bir slayta yerleştirir. Elde edilen sonuçlar yapay zekaya gönderilir ve istenen yeni malzeme elde edilinceye kadar hızlı bir şekilde tekrarlanır.
İnsanlar, video beslemeleri ve sistem tarafından üretilen uyarılar aracılığıyla süreci izler ve şu anda laboratuvarı ayarlayarak, stokları yenileme ve öncü maddeleri değiştirme yeteneği eklemek için hassas ayarlar yapıyorlar. Ayrıca, sıvıların karıştırılması ve ısıtılması da mümkün hale getiriliyor.
Laboratuvarın ismindeki A harfinin ne anlama geldiği merak ediyorsanız, bu kasıtlı olarak belirsiz kalmıştır.
Editör: Doruk Adakoğlu – 26.04.2023
Çalışmaların artması heyecan verici
Yapay zeka ve robotların hızına yetişilmeyecek bu gidişle.
İnsanların da kendilerini güncellemeleri ve geliştirmeleri lazım.
Yapay zeka geliştikçe daha da iyi bir hal alıyor, çok yönlü çalışmalara imza atıyor.
Laboratuvar ortamında olan her gelişme her açıdan önemli ve değerlidir.
Robotların ve yapay zekanın gelişmesi demek insan gücüne ihtiyacın da azalması demektir. Ancak şurası bir gerçek: İnsanları saf dışı bırakan bir cihaz düşünülemez.
Böyle gelişmeler beni heyecanlandırıyor.