Eğitim ile Zeka İlişkisi | Eğitim Zekayı Gerçekten Geliştirir Mi?

Eğitim tartışmasız en iyi zeka, bilgelik ve bilgi kaynağıdır. Bu nedenle eğitimin insanların bilişsel yeteneklerini ve zekalarını geliştirdiği önermesi çok da yeni sayılmaz. Aslında araştırmalar, bir yıllık eğitimin bir kişinin bilişsel yeteneklerine 1- 5 IQ puanı ekleyebileceğini ortaya koymaktadır.

Her ne kadar bu rakamlar sadece bir ortalama olsa ve eğitimin bir bireyi ne kadar etkilediğini belirlemek imkansız olsa da sonuçlar kesinlikle eğitim ve zeka arasındaki derin ve sağlam bağlantıyı destekler niteliktedir. Bu nedenle insanlar eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek, anlayışlarını genişletmek ve zekalarını geliştirmek için eğitimlerine erken başlarlar.

Çalışmak Her Zaman Zekayı Geliştirir mi?

Eğitim, sağlığınızı tehlikeye atıyorsa faydasız olacaktır. Çoğu zaman öğrencilerden çok fazla şey yazmaları ve öğrenmeleri istenir ve bazen de bu durumdan iyi bir şey çıkmaz.

Öğrenciler dinlenmeye ve uyumaya zaman bulamadan kendilerini artan stres seviyelerinden mustarip bulurlar. Hatta birçoğu ailelerinden ve arkadaşlarından uzaklaşır. Bu gibi durumlarda, hayır, ders çalışmanın her zaman zekayı artırmadığını söylemek doğru olacaktır.

Eğitim ve Zeka Arasındaki Bağlantı

Öğrencilerin zeka testi puanları ile eğitim süreleri arasında bir korelasyon vardır. Araştırmacılar bunu genellikle iki şekilde yorumlamaktadır. Eğitime ve gelişmeye daha yatkın olan öğrenciler daha üst düzey dereceler elde etmeye ve daha ileri eğitim alarak IQ’larını artırmaya yönelirler. Bu arada, daha uzun eğitim yıllarından geçen öğrenciler zeka gelişiminden yararlanırlar.

Bu süreç elbette iki yönlüdür. Kuşkusuz ki eğitim, bir kişinin gelişimi için son derece kritiktir. Ancak sadece öğrencileri eğitmekle ya da onları kendi çalışma alanlarında çok daha iyi olmaları için daha bilgili kılmakla kalmaz, aynı zamanda dünya çapında kanıtlanmış ve test edilmiş zekalarını da geliştirebilir.

Örneğin, öğrencileri üniversiteye girmeden önce test ederseniz, daha sonra IQ puanlarında kesinlikle bir fark göreceksiniz. Bu değişiklik, motivasyonlarına, neye ve ne kadar çalıştıklarına, hangi programlara kayıt olduklarına ve daha fazlasına bağlı olarak büyük veya küçük olabilir.

Zeka uzun zamandır şekillendirilemeyen, genellikle insanların doğuştan sahip olduğu bir şey olarak kabul ediliyor olmasına rağmen güncel araştırmalar, öğrenmenin sadece akademik başarıyı değil, işlevsel zekayı bile artırabileceğini ortaya koyuyor.

İnsan beyninin kendisi de eğitime yanıt veriyor. Görüntüleme, her yaştan insan için yeni bir şey öğrenirken ölçülebilir değişiklikleri ve büyümeyi ortaya koyuyor. Yayınlanan bir çalışma, yetişkinlerin beyninin eğitildiğinde yapısal değişikliklere uğradığını gösteriyor.

Araştırmacılar, eğitim alan ve testlerde başarılı olan kişilerde arka hipokampüste gri maddenin arttığını keşfetti ancak testlerde başarısız olan kişilerde bu değişiklik kaydedilmedi. Gözlemlenen gerçek fiziksel değişiklikler nedeniyle, bunun öğrencilerin zekasını da etkileyebilmesinin şaşırtıcı bir sonuç olduğunu söyleyemeyiz.

Elbette bu, uzun yıllar eğitim görmenin sizi daha zeki yapacağı anlamına da gelmiyor. Birçok öğrencinin akademik başarısı düşüktür ve bu tür bir sonuca ulaşmak için çok streslidirler ancak yine de araştırmalar, eğitimin insanların zekası üzerindeki şaşırtıcı etkilerini göstermekte ve desteklemektedir.

Editör: Fatih Düz – 14.01.2023