Depremlerin İleri Tarihlerdeki Yeri! Ne Tür Önlemler Almalıyız?

Geçen gün İzmir’de meydana gelen 4.9’luk depremden sonra bu konuya giriş yapmak istedim. Açıkçası bu deprem geçmiş zamanlardaki gibi çok şükür büyük bir hasara yol açmasa da ne yazık ki haberini almak bile bizi üzdü. Acaba yine aynısı mı oluyor diye düşündürdü. Peki neden dünyada böyle bir konu iyice masaya yatırılıp üzerine düşünülmüyor? Bence dünyanın gündemini bu mesele de meşgul etmeli. Ne tür önlemler alabiliriz?

Özellikle Japonya biliyorsunuz ki deprem müdahale mekanizmalarında, altyapısında ve vatandaşların olası felaketlere hazırlanması konusunda büyük çaba harcıyor. Japonya Hükümeti izleme mekanizmalarına yoğun yatırım yapmış.

Bu mekanizmalardan biri de, 1952 yılında kurulan ve Japon Meteoroloji Ajansı bünyesinde yer alan Tsunami Uyarı Sistemi adı verilen bir sistem. Tsunami Uyarı Sistemi, altı bölgesel merkezde, karada ve denizde gerçekleşen sismik hareketleri inceliyor ve Meteoroloji Ajansı, bu sistemi kullanarak herhangi bir depremden sonra 3 dakika içinde tsunami uyarısı yapabilmeyi umuyormuş. Deprem olduğunda, büyüklük ve merkez bilgileri televizyonda yayınlanıyor, hemen sonra ise tsunami uyarısı yapılıp yapılmadığı belirtiliyormuş.

Ayrıca çoğu kentte ve kasabada, acil durum bilgilerini duyurmak için kurulmuş hoparlör sistemleri de varmış. Bazı kırsal bölgelerde ise, vatandaşlar radyolardan tahliye talimatlarını dinleyebiliyorlarmış.

Çocuklar da okul yılları boyunca deprem sırasında sıralarının altına saklanmayı öğreniyor, yetişkinlere ise en yakın tahliye merkezlerinin neresi olduğu bildiriliyor. Peki biz bunu ne kadar iyi başarıyoruz?

Japonya gerçekten bunca önleme rağmen hasar almıyor mu? Tabii ki alıyor. Ama bunu en az hasarla atlatıyor. Çok, hatta hemen hemen hiç can kaybı olmadan bile sadece artçı sarsıntılarla oluşan ufak problemlerle karşılaşıyorlarmış. Peki günümüzde kaç ülke bu yönde bir hareket sergiliyor? Benim bir tahminim yok, olsa da bir anlamı yok. Çünkü herkes kendi önlemini almalı. Bana sorarsanız kesinlikle bunlar yapılmalı;

Binalar yapılıyorsa en güvenli şekilde yapılmalı. Hasarlı ve tehlikeli görünen bina ve yapılar önceden yıkılıp, can kaybının önüne geçilmeli. Çocuklara küçük yaşlardan itibaren deprem anında ve sonrasında yapılması gerekenler en ince ayrıntısına kadar öğretilmeli, anlatılmalı. Her zaman bir sağlık çantası hazır olmalı ve içinde gerekli en temel şeyler olmalı. Kullanımı uzun süren gıda çantası hazır bulundurulmalı. Hasarlı elektrik kabloları ve gaz sızıntısı yapabilecek tesisat bağlantıları onarılmalı. Çünkü bunlar potansiyel yangın kaynaklarıdır. Bu konuda profesyonel yardım almayı unutmayın.

Su ve gaz kaçaklarını önlemek için esnek tesisat malzemeleri kullandırın. Kırılmalara karşı daha dayanıklıdırlar. Buzdolabı, kombi, fırın gibi eşyaları duvara yada yere sabitlemelisiniz. Deprem anında da cam, pencere gibi yerlerden uzak durun.

Merdivenlere doğru koşmak yerine güvenli bir yerde konumlanın. Binayı terk etmeye çalışmayın. Herhangi bir gaz kokusu duyarsanız gaz vanasını kapatın, havalandırın ve orayı terk edin. Sarsıntıdan sonra afet için hazırladığınız çantayı da alarak güvenli toplanma alanlarına ilerleyin.

Biz kendimiz bu önlemleri alıyoruz da önemli olan dediğimiz gibi sağlam yapılar inşa etmek. Bunu şimdi yapamıyorsak gelecek nesillere bırakacağımız yapılar yapmalıyız. Çünkü her temelsiz ve sırf ucuza mal olsun diye yapılan binalar insanların canına mal oluyor.

Siz ne tür önlemler alınması gerektiğini düşünüyorsunuz ya da sizin de aldığınız önlemler var mı? Bu konuda bir düşünceniz varsa yorumlarda belirtebilirsiniz.

Editör: Fatih Düz – 06.11.2022