Tarihin Sisli Dönemi: Fransız İhtilali

Tarih; geçmişte insanlar tarafından yaşanmış olayların yer ve zamana bağlı bir şekilde, belgelere dayanarak, anlatan kişinin tarafsızlık “ilkesini” ön planda tutarak ilgilenilen bir sosyal bilimdir. Tarihi diğer sosyal ve fen bilimlerinden ayrılan en önemli yanı belki de tekrarının mümkün olmamasıdır. Yani geçmişte yaşanmış toplumların veya milletlerin zihninde yer edinen hiçbir olay günümüzde yaşanmaz. Sadece geçmişten ders çıkartılıp, günün sorunlarına politik ve siyasi çözümler üretilmeye çalışılır. İşte bir dönemin sonunu getirip yeni bir dönemin de kapılarını açan o sezonlardan birinin adı da “1789 Fransız İhtilali“ devridir. 1453 İstanbul’un Fethinin ardından ortaya çıkan en önemli devirdir. Peki Fransız İhtilali neden bu kadar değerlidir?

İşte başlıca sebepleri:

1-Krallık ve Monarşik sistemin ortadan kalkabileceği anlaşılmıştır.

2-Milliyetçilik, İnsan Hakları, Demokrasi gibi hümanizmi ön plana alan kavramlar değer kazanmıştır.

3-Farklı milletlerden insanların kendi bağımsızlık mücadeleleri için savaşabileceğinin farkına varılmıştır.

4-J.J. Rousseau, Descartes, Montesguio gibi aydınlar halkın kendi kendini yönetebilecek bir sistemin var olabileceğini halka benimsetmeye çalışmışlardır.

Toplumların, milletlerin kendi özerkliğinin yolunu açan Fransız İhtilali ile insanların kendi akıllarını kullanarak, kendi devlet yapılarını oluşturabileceğinin farkına varılmıştır. Bunu bilen bazı aydınlar Fransız İhtilali Dönemini anlatan büyük eserler sunmuşlardır. O dönemi anlatan kitaplardan bazıları şunlardır:

-Charles Dickens – İki Şehrin Hikayesi

-Lev Nikoloyeviç – Savaş ve Barış

-Victor Hugo – Sefiller

-Erich Hazan – Fransız Devrimi Tarihi

-Bedross Der Matossian – Parçalanan Devrim Düşleri

İnsanlığın tarihini ve geçmişini daha iyi anlayabilmek adına bu tür romanları okuyarak o dönemin sosyolojik ve siyasi çalkantılarını kitapta yer alan kahramanların örneğin; Savaş ve Barış kitabında Kutuzov ve Napolyon gibi liderlerin o dönemde nasıl hareket ettiğini ve stratejilerinin ihtilalin gidişatına neler kattığını gözlemleyebiliriz. Bu da bir bakıma o dönemin kahramanlarının karakteristikleri hakkında bilgi sahibi olmamıza yol açar. Keza Eric Hobsbawn’ın kaleme aldığı “Devrim Çağı” eseri de 1789 ile 1848 yıllarını kapsayan bir kitaptır.

Kitap Fransız İhtilali Dönemi ile makineleşmenin önayağı olan Sanayi İnkılabı öncesi dönemleri de içine alan muhteşem kitabında bu dönemin sosyopolitik, tarihi, ticaret gibi birçok konuyu analiz ettiği kitabında bulabilmek mümkündür. Bu tarz Tarihi ve Sosyolojik konuları anlatan kitaplar üzerinden Fransız Devrimi’nin insanlar üzerinde ve devletler arasında ne gibi etkileşimleri ortaya çıkardığını o dönemi de “sanki yaşıyormuş” hissiyatıyla okuyabiliriz. İşte bu sebeple günümüz şartlarına insanların hangi badireleri atlatarak geldiğini anlayabilmek ve dünyada barış ve huzurun kıymetini bilmek hepimizin görevidir. Buna giden yol da ancak tarihi doğru okuyup onu özümsemek ile olur. Tarihi de iyi bilmek ancak kaliteli bir eğitim ve onun üzerine inşa edilecek sağlam bir ahlaki altyapı kurmakla mümkündür. Bu yüzden Dünyadaki tüm milletler, önce kendi tarihlerini okuyup özümsemeli, daha sonra da global anlamda milletler arasındaki müzakerelerin, savaşların nedenleri ve sonuçları arasında bağlantı kurarak, güncel dünyada barış için kanının son damlasına kadar mücadele etmelidir. İnsanlığın daha iyi bir dünya, daha eğitimli bir gelecek kurabilmeleri geçmişte yaşanmış bu tarz tarihin seyrini değiştiren olayların iç sebeplerini bilmekten ve güncel global dünyayı da bu perspektifle yorumlamakla mümkün olacaktır.

 “Geçmişini bilmeyen millet, geleceğini kuramaz.”

Editör: Zehra Garipli – 19.09.2022