Şairlerin gözünden İstanbul

İstanbul yüzyıllar boyu bütün şairlerce beğenilen, yüceltilen bir şehir olmuştur. Bu kaideyi bozan, masal şehrindeki çürümüşlüğü gören ilk şair, Tevfik Fikret’tir. İlk kez onun ‘Sis’ şiirinde İstanbul bir çeşit ahlaksızlık, çirkinlik yuvası olarak tasvir edilmiştir.

Hayata karşı olumsuz bir bakış açısında olan, melankolik Servet-i Fünun şairinin bu nefretinin nedenleri arasında II. Abdülhamit döneminde imparatorluğun içinde bulunduğu çöküş hali kadar, şairin ruhsal çöküntüsünü de sayabiliriz. Fikret inancını yitirmiştir. Tanrı’ya, imparatorluğa, insanlara…Ve İstanbul’a. Tek umudu oğlu Haluk ve onun neslidir artık. Onların gelip ülkeyi bu bataklıktan kurtarmasını bekler. Haluk bunu başaramasa da, Fikret o güzel günleri göremese de, ülkeyi bu zulmetten kurtaracak bir nesil gelir sonunda.

Her çürümüş ağaç gibi, Osmanlı da yıkılır bir süre sonra. Yerine taze bir fidan dikilir. Ve cumhuriyet ağacı yapraklanmaya başlar. Fakat ülkeyi içten içe kemiren kurtlar, yine boş durmazlar. Ve yıllar öncesinden duyulur Tevfik Fikret’in sesi. Bu sese cevap tıpkı onun gibi yurtsever bir şairden, Vedat Türkali’den gelir. Fakat Türkali’nin sesi, Fikret’in aksine, umut doludur.

O, gelecek güzel günlere inancını yitirmemiştir daha. İstanbul her şeye rağmen güzeldir. Onu güzelleştiren, insandır. Direnen insan… Tophanenin karanlık sokaklarında koyun koyuna yatan kirli çocuklar…

“Tarih tekerrürden ibarettir.” diye bir söz vardır ya hani. Ben o söze bir açıdan inanıyorum. Yani hayatın diyalektiğine. Hiçbir zulüm, hiçbir karanlık sürekli değildir. Ve güneş, İstanbul’un üzerine de doğar bir gün. Aydınlatır Kız Kulesi’ni, Süleymaniye’yi, kirli yüzlü çocukları, dilencileri…O günler mutlaka gelecektir. İstanbul bütün kirlerinden arınacak, o zaman bütün güzelliğiyle gülümseyecektir umutsuzluk içinde kıvranan şairlere…

“Bekle o günler gelsin İstanbul bekle

Sen bize layıksın.”

Editör: Fatih Düz – 10.06.2022