Time Dergisi yılın kişisini neye göre seçer?

Çoğumuzun bildiği gibi Time Dergisi deyince akla, dergide 1927’den beri kültleşmiş yılın kişisi geleneği gelir.

Peki ABD’de haftalık olarak yayınlanan politika ve haber ana hatlı Time dergisi yılın kişisini neye göre seçiyor ?

Belli bir çıkarım yapılması için elbette ki derginin yılın kişisi seçtiği isimlere odaklanıp ortak noktalarını bulmak. Örneğin, pandeminin hayatımıza oturduğu 2020’de Time Dergisi yılın kişisi olarak ABD’de başkanlığı kazanan Joe Biden ile yardımcısı Kamala Harris’i uygun gördü. Harris’in derginin kapağına dahil edilmesiyle, kendisi yılın kişisi seçilen ilk siyahi kadın unvanını almış oldu.

Time yılın kişisi seçimlerinde siyasi olarak kazananlara odaklanırken, geleneği sürdüren seçimlerini çoğu zaman pandemiyle mücadele eden sağlık çalışanları ve ırkçılık karşıtlarından yana kullandı.

Veri kaynağı ”OpenDataSoft”a göre ise 2000’li yıllardan sonraki yılın kişilerinin yaklaşık yüzde 40’ından fazlası erkek olurken, beyazların sayısı yüzde 60’ı geçti. ”Yılın kişisi unvanına layık görülenlerin önemli çoğunlukta Amerikalıydı.

Değinilmesi gereken başka bir nokta ise, 1927’den beri süregelen geleneğin gelişiminde, geleneğin başladığı tarihten bu yana yalnızca 11 kadının yılın kişisi unvanına layık görüldüğüdür.

Amerikalı olmayanların yılın kişisi seçildiği yoğunluk ise çoğunlukla 1930’lu yıllara denk geliyor. İlginç bir nokta ise o tarihlerde yılın kişisi seçilenlerin aralarında Haile Selassie, Mahatma Gandhi, Joseph Stalin, Adolf Hitler, “Yılın Adamı ve Karısı” olarak adlandırılan Çin asıllı siyasetçi ve asker Çan Kay Şek ve eşi Soong Mei-ling gibi isimler vardı. İlk “Yılın Kadını” 1936’da seçildi. Windsor Düşesi Amerikalı Wallis Simpson, İngiliz Hükümdarı VIII. Edward ile ilişkisi nedeniyle tahttan çekildikten sonra bu unvanı aldı. Ayrıca dergide yılın kişisi olarak seçilen bir Türk yer almıyor. Ancak dergiye kapak olmuş 12 Türk isim söz konusu. Bunlardan bazı siyasi isimler kronolojik olarak şu şekildedir:

1. Mustafa Kemal Atatürk. Öyle ki Atatürk, Time dergisine iki defa kapak oldu. Kapak olduğu seneler 24 MART 1923 VE 21 ŞUBAT 1927. Ulu önder Atatürk’ü Time Dergisi şu şekilde tanıttı:

“Mustafa Kemal Paşa; ‘Türk nerede kendisinin efendisidir?’ deyimine, her zamanki ‘cehennemde’ yanıtının yerine, ‘Türkiye’de’ yanıtını vererek bu sözün aksini ispat etti. O hiç şüphesiz modern tarihin en büyük isimlerinden biridir. Ve şimdi Türkiye’nin kazandıklarına sahip çıkmaya azimli olarak Batı’nın gizli güçlerine karşı duruyor.”

İkinci defa ise, Türkiye Cumhuriyeti henüz 4.senesinde iken Time Dergisi kapağında yer aldı.

2. İsmet İnönü. 19 Mayıs 1941de Time Dergisine kapak olmuştur. Nazi ordularının Fransa’yı ve Balkanlar’ı ilhak edip namlularını Rusya ve Türkiye’ye doğrulttukları bir ortamda Time’a kapak oldu.

3. Şükrü Saraçoğlu. Türkiye’nin eski başbakanıdır. Türkiye, 2.Dünya Savaşı’nda ABD’nin tarafında saf tutacağını söyledikten sonra dergiye kapak oldu.

Time Dergisi onu şu şekilde tanıttı: ”Saraçoğlu, ABD’nin siyasi arenasında kendine kolayca yer bulacaktır. ABD’yi, Amerikalıları, Amerikan otomobillerini, sigaralarını, filmlerini, hükümetini seviyor. Avrupalı liderlerin aksine ulaşılabilir, resmi değil, kalpten ve dolaysız.”

4. Recep Tayyip Erdoğan. 17 Kasım 2011’de Time Dergisi kapağında yer almıştır. Dergide yer aldığı dönemde başbakandır. Time Dergisi’nin kendisi için attığı manşet ise “Erdoğan’ın Yolu” (Erdoğan’s Way) olmuştur.

Dergiye kapak olan diğer Türk isimler ise, Adnan Menderes, Kenan Evren, Mehmet Ali Ağca, Naim Süleymanoğlu, Mine Karakaş, Prof.Dr.Mehmet Öz, Prof.Dr.Özlem Türeci ve Uğur Şahin’dir.

Editör: Fatih Düz – 06.06.2022