içinde

HavalıHavalı

Bilgisayar Gibi Çalışan Akıllı Lensler İnsan Hayatını Nasıl Değiştirecek?

Bir konuşma yapmanız gerekiyor ama bu kez notlarınıza ya da prompter’a bakmak yerine sözcüklerin gözünüzün önünden kaydığını düşünün; hem de nereye bakarsanız bakın…

Birçok üretici, bunun, gelecekteki akıllı lens teknolojilerinin yalnızca bir özelliği olacağını söylüyor. Akıllı lens teknolojileri üzerine çalışan Mojo’nun sahibi Steve Sinclair, bu lenslerin, muhtemel kullanım alanlarını şöyle anlatıyor:

“Düşünün bir müzisyensiniz ve sözler ile notalar gözünüzün önünden akıyor. Ya da bir atletsiniz ve ihtiyacınız olan biyometrik bilgilerle performansla ilgili farklı veriler yine gözünüzün önünde.”

Gözün beyazına takılan ve daha büyük olan, scleral lens, kullanıcının görüşünü düzelttiği gibi aynı zamanda bir mikroled ekran, akıllı sensörler içeriyor ve pille çalışıyor. Mojo firması bunun gibi teknolojiler içeren akıllı kontak lenslerin insanlı deneylerine başlamaya hazırlanıyor.

Bu testlerle; “performans ve güç konusunda ayarlamalar yapmaya ve tüm gün giyilebilir olduğunu göstermeye çalışacaklarını” belirtiyorlar. Ve bunun yanında sağlık verileri toplamak için geliştirilen akıllı lensler de bulunuyor.

Colombia Üniversitesi’nde böyle bir proje üzerinde çalışan Rebecca Rojas, akıllı lenslerin örneğin diyabet hastalarının glukoz seviyelerini ölçebileceğini söylüyor: “Bu lensler daha ileri seviye ilaç alım seçenekleri sunabilir ki bu da teşhis ve tedavi konusunda yarar sağlayacaktır. Teknolojinin geldiği noktayı görmek ve hastalara sağlaması muhtemel yararı görmek heyecan verici.”

Göz hastalıklarından, diyabete ve hatta kansere kadar teşhis ve tedavide lens teknolojilerinin kullanılabilmesi üzerine çalışmalar devam ediyor. Gözyaşındaki glukoz seviyesi ya da kanserle ilişkili moleküllerin seviyesi üzerinden bu lensler kanser vakalarını tespit edebilir.

Kanseri teşhis eden akıllı lensler!

Bilim  sitesi EurekAlert’de ki bir yazıya  göre, ABD’deki Terasaki Biyomedikal İnovasyon Enstitüsü’nde  geliştirilen kontakt lens, eksomoz ismindeki hücre içerisinde bulunan kan, tükürük, idrar ve gözyaşına salgılanan küçük kabarcık benzeri habercileri yakalayabiliyor. Eksozomların yakalanması ile kanser teşhisi daha etkili bir hale geliyor.Araştırma ekibinin şefi Ali Kademhosseini, “Lens, eksozomların yapıştığı antikorlara bağlı mikro odacıklarla donatılmıştır. Böylece gözyaşlarında bulunan eksozomları ayırt edebilir ve kanser belirtisi olabilecek biyobelirteçleri tespit edebilir” dedi. Kademhosseini, “On gönüllü de gerçekleştirdiğimiz deney başarıyla test edildi” ifadesinde bulundu.

Pil konusu nasıl çözülecek?

Bu heyecanlı gelişmelere karşın akıllı lens teknolojilerinin hala aşması gereken engeller var. En başta gelenlerden biri de pil konusu. Bunlar tabii ki çok küçük olmak zorundalar ve kullanım açısından bir süre etkin kalabilmeli. Mojo firması, halen test aşamasında olan ürününün, müşteriler tarafından tüm gün boyunca, şarja gerek duymadan giyilebilir olması için çalışıyor.

Bir şirket yetkilisi, tıpkı akıllı saat ya da telefonlarda olduğu gibi lensin pil ömrünün de ne kadar ve nasıl kullanıldığına bağlı olacağını söylüyor. Aynı yetkili, “Tüm gün bilgi tüketilmeyeceğini ama gün içinde kısa aralıklarla bunun yapılacağını düşünüyoruz” diyor.

Hangi endişeler dile getiriliyor?

Google’ın, başarısız oldu gözüyle bakılan, akıllı gözlük girişimi Google Glass’ı tanıttığı 2014 yılından bu yana, bu alanda gizlilikle ilgili endişeler de dile getiriliyor. Dijital haklar üzerine kampanya yürüten Access Now’dan Daniel Leufer, ileriye bakan ve kullanıcının fotoğraf ile video çekmesine olanak sağlayacak gizli bir kameranın, etrafta bulunanların özel hayat gizliliğine risk teşkil ettiğini savunuyor: “Akıllı gözlüklerde en azından kamera kaydı alındığına işaret edecek bir kırmızı ışık ibaresi var. Ama kontak lenslerde, bu özelliğin kullanımda olduğunu anlayabilmek daha zor.”

Üreticiler gizliliğin yanı sıra, bu teknolojiyi kullanacak kişilerin kişisel verileri konusunda da soruların hedefindeler.

“Ya bu cihazlar, kime baktığım, ne kadar baktığım, kalp ritmimin bazı kişilere bakarken artıp artmadığı gibi verileri toplar ve paylaşırsa? Benim endişem, artırılmış gerçeklik cihazları, bu tür kontak lensler ve gözlüklerin, kişilerin özel bilgilerini elde etmek için de kullanılabilecek olması. “Bu tür mahrem veriler, cinsel yönelimimizden sorgu sırasında doğruyu söyleyip söylemediğimize kadar her şey hakkında çıkarımlar yapmak için kullanılabilir” bu da kişisel verileri işleme ile ilgili sıkıntılar oluşturabilir. Mojo firması ise, kendi adına, bu bilgilerin güvenlikli bir şekilde koruma altında olacağını ve gizli tutulacağını açıklıyor. Tabii buna ne kadar güvenebiliriz, henüz bir muamma.

Bir başka endişe de göz sağlığına verebileceği zararla ilgili…

Colombia Üniversitesi’nden göz uzmanı Rebecca Rojas, “Eğer düzgün takılmaz ve bakılmazsa herhangi bir kontak lens de göze zarar verebilir” diyor. Rojas, önerilmesi muhtemel kullanım sürelerinin aşılması olasılığından endişe ettiğini söylüyor.

Ancak firmalar, akıllı lenslerin yeterince temiz olup olmadıkları konusunda kullanıcıyı uyarma konusunda programlanabileceğini de öngörüyor. Aynı zamanda reçete ve takip konusunda göz klinikleri ile çalışmayı planladıklarını belirtiyorlar.

Ve firma şöyle açıklama yapıyor: “Akıllı kontak lens gibi bir şeyi piyasaya sürerken ,herkesin onu ilk gün benimsemesini beklemezsiniz” diyor. “Tıpkı tüm yeni tüketici ürünlerinde olduğu gibi biraz zaman alacak, ancak tüm gözlüklerimizin eninde sonunda akıllı hale gelmesinin kaçınılmaz olduğunu düşünüyoruz.”

Teknoloji evrilerek,çok değişik bir yöne doğru gidiyor. Cep telefonları ya da akıllı saatler gibi, bunları da belki çok kısa süre içerisinde kullanırken bulabiliriz kendimizi. Ama tabii ki sağlık için bile olsa, gerçekten, gözümüzün içine bile girebilen ve bizi izleyen bir şey olsun ister miyiz? İşte bundan emin değilim.

Editör: Ayşe Tunç – 22.08.2022

Bu içerik hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorum yapabilir, oy kullanabilir ya da tepki seçebilirsiniz. Gönderinizi oluşturun!

Rapor Et

Usta

Nilay Tok tarafından yazıldı

İletişimci ve sosyolog. Patisever hemde pek çok. Hayat boyu hep öğrenci.

Üyelik YılıMakale YazarıYorumcu

Ne düşünüyorsun?

Yorumlar

Bir yanıt yazın

    1. Pil sorununu güneş enerjisiyle çözsünler ve birini beğenip göz hapsine aldığında ona telefon numaranı gönderebilme oda numaram 202 saat 21 de gibi mesaj atmasını, hatta düşünce okuyup sana bakanın katil mi değil mi uyarı vermesini, işyerinde dahili yazışma ve telefon hattı ,işyeri dışındaki personel konumunu öğrenme, navigasyon vücudunun ph değerini vitamin gereksinimlerine uygun beslenmeni önerisini, evine gitmeden kahve makinesini evin ısısını tv yi hatta e-mail kontrolünü bile yapabileceğini düşünüyorum. Hizmette sınır yok. çok mu uçtum. Güzel içerik tebrik ederim.

    İşte Dünyanın En İlginç Arabaları

    Semboller ve Anlamları Üzerine Spiritüel Bir Gezinti