Demans Riskinin Erken Uyarı İşareti, Sizi Geceleri Uyandırıyor Olabilir

Hayatımızın üçte birini uykuda geçiriyoruz ve uykuda geçirdiğimiz zamanın dörtte biri de rüya görmekle geçiyor. Yani, 2022’de yaşayan ortalama bir insan, altı yıldan biraz fazla süredir rüya görüyor. Yine de, rüya görmenin hayatımızda oynadığı merkezi rol göz önüne alındığında, neden rüya gördüğümüz, beynin rüyaları nasıl yarattığı ve daha da önemlisi, rüyalarımızın sağlığımız, özellikle de beyinlerimizin sağlığı için öneminin ne olabileceği hakkında hala çok az şey biliyoruz.

Yapılan araştırmalarda, orta ve ileri yaşta sık sık kötü rüyalar ve kabuslar (uyanmanızı sağlayan kötü rüyalar) görmenin, bunama geliştirme riskinin artmasıyla bağlantılı olabileceği açıklanmıştır. Bunlar arasında 35-64 yaş arası 600’den fazla kişi ve 79 yaş ve üzeri 2.600 kişi bu sonuçta yer almıştır. Çalışmanın başlangıcında tüm katılımcılar demanssızdı ve orta yaşlı grup için ortalama dokuz yıl ve daha yaşlı katılımcılar için beş yıl bu dönem takip edildi. Çalışmanın başında (2002-12) katılımcılar, ne sıklıkla kötü rüyalar ve kabuslar gördüklerini soran bir anket de dahil olmak üzere bir dizi anket doldurdular. Araştırmanın başında daha sık kabus gören katılımcıların bilişsel gerileme (zaman içinde hafıza ve düşünme becerilerinde hızlı bir düşüş) yaşama ve bunama teşhisi konma olasılığının daha yüksek olup olmadığını öğrenmek için veriler yeniden analiz edildi.

Haftalık kabuslar!

Her hafta kabus gören orta yaşlı katılımcıların, sonraki on yılda bilişsel gerileme (demansın öncüsü) olasılıklarının dört kat daha fazla olduğunu, yaşlı katılımcıların ise bunama teşhisi konma olasılığının iki kat daha fazla olduğu bulundu. İlginç bir şekilde, kabuslar ve gelecekteki bunama arasındaki bağlantı, erkekler için kadınlardan çok daha güçlüydü. Örneğin, her hafta kabus gören yaşlı erkeklerin demans geliştirme olasılığı, kötü rüyalar bildirmeyen yaşlı erkeklere kıyasla beş kat daha fazlaydı. Fakat kadınlarda ise risk artışı sadece yüzde 41’di. Genel olarak, bu sonuçlar, sık görülen kabusların, özellikle erkeklerde, hafıza ve düşünme sorunlarının gelişiminden birkaç yıl hatta on yıllar önce olabilen en erken demans belirtilerinden biri olabileceğini düşündürmektedir.

Alternatif olarak, düzenli olarak kötü rüyalar ve kabuslar görmenin demans nedeni olması bile mümkündür.

İyi haber şu ki, tekrarlayan kabuslar tedavi edilebilir ve kabuslar için birinci basamak tıbbi tedavinin, Alzheimer hastalığına bağlı anormal proteinlerin birikmesini azalttığı öncelerden araştırmacılar tarafından gösterilmiştir. Bu bulgular, kabusları tedavi etmenin bilişsel gerilemeyi yavaşlatmaya ve bazı insanlarda bunamanın gelişmesini önlemeye yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Bu durum, gelecekteki araştırmalarda keşfedilecek önemli bir yol olacaktır. Araştırmamın sonraki adımları, genç insanlarda görülen kabusların demans riskinin artmasıyla bağlantılı olup olmadığını araştırmayı içerecek. Bu, kabusların bunamaya neden olup olmadığını veya bazı insanlarda erken bir işaret olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabilir.

Ayrıca, rüyalarımızı ne sıklıkta hatırladığımız ve ne kadar canlı oldukları gibi diğer rüya özelliklerinin de insanların gelecekte bunama geliştirme olasılığının belirlenmesine yardımcı olup olmayacağı da ilerleyen zamanlarda araştırılacaktır.

Bu araştırma, demans ve rüya görme arasındaki ilişkiye ışık tutmakla yetmeyecek ve daha erken teşhisler için sevinçli haberleri beraberinde getirebilecektir.

Kaynak: Creative Commons.

Editör: Zehra Garipli – 24.09.2022