Uluslararası Bilim İnsanları Kahramanmaraş ve Gaziantep’in Hasar Haritası Görüntülerini Yayınladı

7.8 ve 7.5 büyüklüğünde Türkiye’nin güneyini ve Suriye’nin batısını vuran iki deprem, iki ülkede de büyük yıkımlara yol açtı.

İlk deprem yerin 18 kilometre altındaki bir faydan kaynaklandı. Yeryüzüne bu kadar yakın bir mesafeden gerçekleşen şiddetli deprem, merkez üssünden yüzlerce kilometre uzaklıktaki bölgeleri de çok kötü bir şekilde etkiledi. İlk deprem, yaklaşık 9 saat sonra 7.5 şiddetinde ikinci bir deprem ve yüzlerce artçı depremler tarafından takip edildi.

Haber yayılmaya başladığında, NASA da dahil olmak üzere dünya genelinde uzay ajanslarında görevli bilim insanları ilgili depremle ilgili uydu görüntülerini incelemeye başladılar.

NASA’nın Jet İtki Laboratuvarı’nda bir jeofizikçi olan Eric Fielding, “Bunlar çok büyük ve güçlü uzun bir fay segmenti dizisi üzerinde yüzeye kadar parçalanmış depremlerdi.” dedi. “Bu, çok geniş bir alanda birçok şehri ve şehir dolusu insanı vuran aşırı derecede güçlü bir sallantı üretti. Kırılma uzunluğu ve şiddeti San Francisco’yu yok eden 1906 yılındaki depreme benzerdi.”

Yukarıdaki ön hasar temsili haritası Türkoğlu, Kahramanmaraş ve Nurdağı bölgelerinin bazı kısımlarını göstermektedir. Koyu kırmızı pikseller, binalara, evlere ve altyapıya ciddi hasar verme veya arazide değişiklik yapma olasılığı yüksek alanları temsil ederken, turuncu ve sarı alanlar orta derecede veya kısmen hasar görmüş alanları temsil etmektedir. Her piksel yaklaşık 30 metre genişliğindedir (yaklaşık bir beyzbol sahası büyüklüğünde).

Harita, PALSAR-2 tarafından 8 Şubat 2023’te Gelişmiş Kara Gözlem Uydusu-2’de (ALOS-2) toplanan verilerden elde edilmiştir. Uydu, Dünya yüzeyine mikrodalga darbeleri gönderen bir sensör olan sentetik bir açıklık radarı taşır ve binalar da dahil olmak üzere manzaranın haritasını çıkarmak için bu dalgaların yansımalarını dinler. Bilim adamları, 8 Şubat verilerini aynı uydunun depremden önce (7 Nisan 2021 ve 6 Nisan 2022) yaptığı gözlemlerle karşılaştırarak değişiklikleri takip etti ve hasarlı alanları belirlemeye başladı. ALOS-2 verileri Sentinel Asia tarafından sağlandı ve Singapur Dünya Gözlemevi – Uzaktan Algılama Laboratuvarı tarafından NASA Jet İtki Laboratuvarı ve Caltech ile işbirliği içinde analiz edildi.

Fielding, “Harita, kullanılan ALOS-2 ince ışın verilerinin 70 kilometrelik dar alanı nedeniyle etkilenen bölgenin yalnızca orta kısmını kapsıyor, ancak hem 7.8 büyüklüğündeki ana depremin hem de 7.5 büyüklüğündeki artçı depremin merkez üslerini de içeriyor” dedi. “ALOS-2 alımları arasındaki zaman aralıklarının bir yıla kadar çıktığını unutmayın, bu nedenle mevsimsel değişimler nedeniyle dağlar gibi bitki örtüsü alanlarında hasar temsili haritasının doğruluğu daha düşük olabilir.”

Bitkili alanlarda hasarlı olarak işaretlenen alanların bir kısmı zarar görmemiş olabileceği gibi, bitkili alanlarda zarar görülmeyen bazı alanlar da zarar görmüş olabilir.

NASA’nın Yer Bilimleri Uygulamalı Bilimleri’nin afetler programı alanının üyeleri ve bunların ulusal ve uluslararası işbirlikçileri, hasar vekil haritasını ve onu oluşturmak için kullanılan verileri ABD Dışişleri Bakanlığı, Kaliforniya Sismik Güvenlik Komisyonu, Miyamoto Küresel Afet Yardım ve Dünya Bankası gibi kuruluşlarla paylaşma sürecindedir. Ekip ayrıca, bölgedeki paydaşların ihtiyaçlarını değerlendirmek ve risk değerlendirmesi ile kurtarma çabalarını desteklemek için bilimsel uzmanlık sağlamak üzere ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı tarafından düzenlenen devam eden koordinasyon çağrılarına katılıyor.

Programın yöneticisi Shanna McClain, “Bu olayı yakından izliyoruz” dedi. “Uydulardan mümkün olduğu ölçüde hasarı haritalamaya ek olarak, müdahale çabalarında zorluk oluşturabilecek artan heyelan risklerini, elektrik kesintilerini ve hava durumunu izlemek için uyduları kullanıyoruz.” 

Yeni veriler kullanıma sunuldukça ekip, harita portalında depremle ilgili neredeyse gerçek zamanlı görüntüler ve veri ürünleri yayınlıyor.

Editör: Doruk Adakoğlu – 10.02.2023