Siz de hayatınızın bir döneminde fikrini sormasanız dâhi size fikrini dayatmaya çalışan ve her şeyin en doğrusunu, en iyisini bilen kişilerle mutlaka karşılaşmışsınızdır. Bu kişiler daima sizden daha çok bildiğini, sizden her konuda daha iyi olduğunu düşünür ve size durmadan bir şeyler açıklar. Anlattıkları şeyler yanlış dahi olsa yanlışlarında diretirler ve sizi de doğrularınızı da asla dinlemezler. Bu insanlar bazen okuldan bir arkadaşınız bazen sokaktan geçen herhangi biri bazen de en yakınınız, babanız dahi olabilir.
Onlar için tek bir doğru vardır ve bu doğru da tamamen kendilerine ait fikirleridir. Bazen bunu hepimiz yapabiliyor olsak da bahsedilen kişiler hayatlarının her alanında, çevrelerindeki herkesi bu durumdan muzdarip edebiliyorlar.
En çok da kadınlar bu duruma maruz kalmakta. Hatta o kadar maruz kalınmış ki bu durumu anlatan bir kavram türetilmiş: Mansplaining.
Mansplaining Nedir?
Mansplaining, “bir kadına bir durumu kadın istemese dahi onu küçümseyerek ve yüksek bir özgüvenle anlamıyormuşçasına ona açıklama girişimi”dir. Bu noktada kadının eğitimi, kariyeri ve zeka seviyesi göz ardı edilerek kişi, çocuğa anlatır gibi bir seviyede durumu veya bir olayı anlatır.
Erkek burada kendini kadından daha bilgili ve önemli bir kişi olarak addeder.
Konu ise herhangi bir şey olabilir. Çünkü konu burada önemli değildir; önemli olan anlatan kişinin kendisini üstün görüp karşısındaki kişiye kendisini dinletmek istemesidir.
Peki Bu Kavram Nereden Gelmekte?
Mansplaining kavramı, Rebecca Solnit’in yazdığı 13 Nisan 2008’de TomDispatch.com‘da yayınlamış olduğu “Erkekler Bana Bir Şeyleri Açıklıyor: Gerçekler Yollarına Çıkmadı” adlı makalesinden ilham alınarak türetilmiştir. Solnit yazıda, partide karşılaştığı bir adamın kitaplardan bahsettiğini ve bahsettiği kitabın da kendisine ait olduğunu anlatır. Adam konuşur, konuşur fakat Rebecca’ya konuşma veya açıklama fırsatı tanımaz. Sanki kitabı en iyi o biliyormuşçasına anlatır durur. Bu durum da Rebecca’yı oldukça rahatsız eder.
Sonra söz, sosyal ağda Live Journal‘da görülmüş ve 2010 yılında New York Times onu yılın kavramlarından biri olarak görmüştür ve 2014 yılında da Oxford çevrimiçi sözlüklerinde yer edinmiştir.
Peki Erkekler Bunu Neden Yapmakta?
Belki de en çok sorgulanması gereken temel problem bu olmalıdır. Çünkü kültürel olarak ataerkil bir sistemin içindeyiz. Soyun, aile yönetiminin, üstünlüğün ve hakimiyetin temelinin erkekler üzerine kurulmasından dolayı oluşmuştur denilebilir. Nitekim birçok atasözünde, deyimde kültürel kodlar olarak zihinlerimizde de yer edinmiştir. Örneğin, “Elinin hamuruyla erkek işine karışmak” gibi deyimlerde de bu durumun yaratmış olduğu dilsel tesiri görebiliyoruz.
Nasıl Aşılabilir?
Öncelikle her erkek Mansplaining yapar demek çok yanlış olacaktır; fakat birçok erkek bunu bazen bilinçli bir şekilde bazen de bilinçsiz hâlde yapar. Atasözleri ve kültürel kalıplar gereği bunu aşmak da oldukça zor. Fakat elbette çözüm yolları mevcut. Bunu da 3 şekilde ele alabiliriz:
- Karşımdaki kadın bunu benden açıklamamı istiyor mu?
Eğer karşınızdaki kişi sizden bir açıklama yapmanızı istiyor veya rica ediyorsa kendisi bunu sizden isteyebilir. İstemediyse siz isteyip istemediğini sorabilirsiniz.
- Nasıl anlatmalıyım?
Karşınızdaki kişinin yaş, zihinsel kapasite ve kişiliğini göz önünde bulundurarak açıklamak size de oldukça olumlu bir imaj katar. Örneğin, yetişkin ve akademisyen bir insana çocuğa anlatır gibi anlatmak çok da doğru bir yaklaşım olmayacaktır.
- Nasıl bir tavırla anlatmalıyım?
Unutmayın karşınızdaki kişi sadece cinsiyet olarak sizden farklı. Bu, onu aşağılayabileceğiniz veya küçümseyebileceğiniz anlamına gelmez. Ayrıca her şeyin en doğrusunu siz biliyormuşcasına bir tavır takınmamayı da hatırlamak gerekir.
Editör: Doruk Adakoğlu – 05.02.2023
Bu içerik hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorum yapabilir, oy kullanabilir ya da tepki seçebilirsiniz. Gönderinizi oluşturun!
katılıyorum ama kolay kolay aşılacak bir şey değil bence zaman gerekir.
Haklısınz bayağı uzun bir zaman gerek.
Toksik maskülinite çok büyük bir sorun.
Hayatımızı her alanda zorlaştırıyor
Emeğinize sağlık güzel paylaşım teşekkürler
Mansplaning kavramına katılıyorum. Neden böyle bir kavram var onu da anlamıyorum. Fikir dayatmasının ataerkillikle alakası olduğunu düşünmüyorum.
Birçok alanda erkek egemen kültürün üzerine inşa edilen bir sistem olduğu içindir muhtemelen. Bu yüzden türeyen bir kavram olduğunu düşünüyorum. Çünkü toplumun genelinde kadına her alanda eksik ve yetersiz hissettirme gibi bir çaba var. Sorunu yok saymak onun var olduğu gerçeğini de değiştirmiyor ne yazık ki.
Birçok insanla farklı bir dünyada yaşıyorsunuz o zaman.
Kavramın tanımına katılmıyorum.
Keşke biz kadınların da kavrama katılmama gibi bir lüksü olsa.
kavramın tanımına katılmamanız bu kavramı dünyadan silmiyor ne yazık ki