Vitamin Eksiklikleri Uykusuzluk Yapıyor!

Uykusuzluk, çoğumuzun hayatını olumsuz yönde etkileyen, işlevselliğimizi düşüren ve sağlığımızı bozan durumlardan yalnızca biridir. Bu durumda olan hastaların bir uzman hekimle görüşüp bunun altında yatan nedenleri öğrenmeleri gerekir. Bazen bunlar psikolojik olabilir. Bazen de değindiğimiz gibi vitamin eksiklikleri bunlara sebep oluyor.

Vitamin eksikliği, pek çok uyku sorununun başlıca sebepleri arasında yer alıyor. Maalesef çoğu insan uyku problemlerinin bundan kaynaklandığını bilmiyor bile. Uykusuzluğa sebebiyet verebilecek farklı vitamin çeşitleri de var, yok değil.

Uykusuzluk belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Dikkat edilmesi gereken bir unsur da kişinin kendine özgü uyku ihtiyacını karşılaması konusunda güçlük çekmeye çalışmasıdır. Vücudumuzda eksikliği ya da anormalliği durumunda uyku sorunlarına sebep olacak bazı vitaminler şunlardır;

• D vitamini eksikliği 

D vitaminini güneşlenerek yükseltmek, antioksidan etkileri ile pek çok bulguya olduğu gibi depresyon bulgularına daha iyi gelir. Güneş ışığı ayrıca serotonin ve melatonin düzeylerini yükseltir. D vitamini için yalnızca güneş yeterli gelmeyebilir. Takviye edicileri de almamız gerekebilir.

• Demir eksikliği 

Vücudumuzdaki kansızlık, ferritin eksikliği birçok şeye neden olduğu gibi uykusuzluğa da neden oluyor. Yine bir hekim tarafından takviye edici gıda veya ilaçlar kullanmak gerekebilir. Bende de yıllardır olan bir sorun olduğu için hiç aksatmaya gelmeyen bir konu gerçekten.

• B12 eksikliği 

B12 ısıya duyarlı ve suda çözünebilen bir vitamindir.  Sinir dokusunu ve beyin fonksiyonlarını korur ve aynı zamanda alyuvar üretimini sağlar. B12 vitamini insan vücudu tarafından kendi kendine üretilemez. Bu yüzden, dışarıdan takviye edilmesi gerekir; bu ihtiyaç da genellikle hayvansal besinlerle karşılanır. Özellikle et, yumurta, balık, süt ve süt ürünlerinde yüksek oranda B12 vitamini bulunur. Mutlaka tüketmemiz gereken besinler bunlar. İhmal etmeyelim.

• B6 ve B2 vitamini eksikliği 

B vitaminleri suda çözünebilen vitaminler olduğu için, günlük olarak tüketilmesi gereken vitamin grubuna dahildir. DNA’nın işlevi, kırmızı kan hücrelerinin oluşumu gibi pek çok önemli görevleri olan B vitaminleri düzenli alınmadığı takdirde ciddi sorunlara yol açabilmektedir.

• Kalsiyum eksikliği 

Kalsiyum vücutta en çok bulunan hayati önem taşıyan minerallerden biridir. Kalsiyum vücutta sentezlenemez. Besin yoluyla veya gıda takviyeleri ile alınması gerekir.

Vücudumuzda belli miktarlarda bulunması gereken çeşitli vitaminlerin olmaması durumunda meydana gelen uyku sorunları vardır. Belirtilerine örnek olarak şunlar verilebilir; 

• Uykuya dalmada zorluk.

• Geceleri uykudan uyanmak.

• Uyandığımızda yorgun hissetmemiz.

• Çok geç saatlerde uyumak ya da çok erken uyanmak.

• Aşırı uyku isteği.

Verilen belirtilerin hepsi bir ya da birden fazla vitamin eksikliği yaşanması durumunda meydana gelebilecek belirtilerdir.

Dikkate alınmaz ve önemsenmezse ilerleyen süreçlerde çeşitli hastalıklara neden olabilir. Bu nedenle düzenli olarak mevcut vitamin değerlerinizi kontrol ettirmek de fayda var.

Eğer bunları kontrol altına almazsak uykusuzluk bir çok şeye sebep olabilir. Bunlar;

• Sık sık yaşanan bir baş ağrısı

• Enerji kaybı ve yorgunluk hissi

• Dikkat dağınıklığı

• Enerji kaybına bağlı hareketsizlik ve bu nedenle alınan kilolar

Stres ve uykusuzluk için bitkiler kimi zaman çevremiz tarafından bize önerilir. Bir uzman onayı olmadan kullanılmamalıdır. Vitamin ölçümünden sonra uyku değerlerinizi etkileyecek herhangi bir vitamin dengesizliği mevcut değilse, o zaman akla stres ve psikolojik kaynaklara bağlı sebepler gelecektir.

Vitamin eksikliğine bağlı olmayan uykusuzluk İçin kolay ve etkili çözüm önerileri de verecek olursak; 

Uykusuzluk sorununuz için başvurabileceğiniz en kolay çözüm yatmadan önce yorulmaktır. Araştırmalar, tüm gün dışarıda oynayan çocukların bilgisayar karşısında günü geçiren çocuklardan daha hızlı uykuya daldığını göstermiştir. Bu durum yetişkinler için de geçerlidir. Bu nedenle yetişkinler de yatmadan önce gün içinde yorulmalı, örneğin düzenli egzersiz yaparak veya ev işleriyle ilgilenerek uykuya hazırlanmalıdır.

Bir diğer en önemli nokta yatak odasının düzenidir. Yatak odanızı yeniden düzenlemek, TV veya bilgisayar gibi ses ve ışık kaynaklarını ve uykuya dalmayı güçleştiren cihazları odanın dışına çıkarmak, ışıkları kapattığınızda yatak odanızın karanlık olmasını sağlayan perdeler tercih etmek konforlu bir uyku için gereklidir.

Ayrıca gün içerisinde zamanımızın çoğunu karşısında geçirdiğimiz tablet ve telefon ekranları da beynimizin gece-gündüz döngüsünü bozmaktadır. Hava karanlıkken zamanımızın çoğunu ekran başında geçirdiğimizde, beynimize hatalı bir şekilde havanın aydınlık olduğu sinyali gitmektedir. Bu da uykuyu düzenleyen bazı hormonların seviyelerinde anormal değişikliklere neden olmaktadır.

Yatağınızı uzun süredir kullanıyorsanız yenilemeyi düşünebilirsiniz. Çünkü yatağınızın rahat ve konforlu olması uyku kalitenizi ve uyku sürenizi artırır. Yeni bir yatak alırken ise vücudunuza uygun, sizi rahat ettirecek bir yatak seçimi yapmalısınız.

Kendinizi uykuya hazırlamanın önemli bir noktası da sizi sinirlendiren veya endişelendiren durumları unutmak veya unutmaya çalışmaktır. Bu olumsuz duygu ve düşüncelerin kafanızı meşgul ettiğini hissettiğinizde ılık bir banyo yapmak, ardından müzik dinlemek veya kitap okumak sizi uykuya hazırlayacaktır. Ben de bu durumdan muzdarip biri olarak bunları uygulamaya çalışıyorum. Gerçekten yatağa attığımız andan itibaren kafamızın içi susmuyor. Bunları hafifletmek için bu önerileri dikkate alabilirsiniz.

Uykusuzluğun giderilmesi için bir başka çözüm de düzenli uyumak ve erken kalkmaktır. Her gün aynı saatte yatarak ve kalkarak bu sorundan kurtulabilirsiniz. Tabi işlerimizden mümkün vakit buldukça bunlara uymamız gerekir.

Editör: Fatih Düz – 11.10.2022