Çocuklara Kitap Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Çocuk olmak korkunç bir şey, her şeyi öylesine merak etmek ve kimseye sormamak, sanki aptal veya yararsız bir şeymişsin gibi şu büyüklerin karşısında hep gülünç düşmek. (Yakıcı Sır, Stefan Zweig)

Parklara gittiğimizde, piknikte mangal yakarken, alışveriş merkezlerinin merdivenlerinde çocuklu aileler hep. Çocuklu aileleri görmediğimiz ya da çok nadir onlarla rastlaştığımız tek yer kitapçılar nedense.

Bir de çocuklarımıza örnek olma meselesi vardır ki “sosyal öğrenme” küçüklükten itibaren bilmeden de olsa hepimizin başvurduğu en temel öğrenme yöntemidir. Ya yetişkinler olarak çocuklarımıza ne kadar örnek olabiliyoruz? Nerede bir yetişkin varsa orada en az bir adet cep telefonu oluyor. Hatta bazen cep telefonu, tablet, dizüstü bilgisayar da olmuyor mu?

Sonra varsa yoksa çocuklar kitap okumuyor, okuyan nesiller yetiştiremiyoruz, bizim okuyan insanımız nereye kayboldu hayıflanmaları. Öncelikle biz yetişkinlerin örnek olmamız gerektiği hep unutulan gerçeklerden. Unutulan bir diğer esas da “lafla peynir gemisi yürümediği”dir. Yani “Kitap okuyun!” sözü yetişkinlerin ağzından duyduğumuz bomboş ve yararsız sözlerin başında geliyor.

Peki, tamam. Yukarıdaki davranışları düzeltsek yeterli olur mu çocuklarımızın kitap okumasına? Kesinlikle hayır! Çocuklarımızın okuyacağı kitapları seçerken de onlar hakkındaki yeme-içme,giyim-kuşama dikkat ettiğimiz gibi önem vermeliyiz.

Çocuklarımız için okuma kitabı seçiminde dikkat etmemiz gereken hususlar şu şekilde sıralanabilir:

• Kitabı okuyacak kişi evladımız olduğuna göre öncelikle onun isteklerini sormadan kitap alışveriş yapmamak doğru olacaktır. Yoksa istekleri umursanmayan hangi yetişkin kendisine sunulan hizmeti kabul etmiş de ben merkezciliğin zirvede olan çocuğumuz kabul etsin?

• Kitapçıya gidiyorsak çocuğumuzu da yanımızda götürmeli, İnternetteki kitap satış sitelerinden alışveriş yapıyorsak bilgisayarın karşısına ikimiz de oturmalıyız. Böylece hem çocuk kendisine ait olacak nesnenin seçiminde fikri alındığından hem de bir kitap dahi alırken birden fazla kitabı göreceğinden “kitap” konusundaki bakış açısı daha da özgürleşip gelişecek ve öz güveni artacaktır.

• Eğer yaşı küçük olan çocuklarımıza kitap alıyorsak kitabın çok sayfalı olmamasına, canlı resimler içermesine ve mutlaka sert kapaklı olmasına dikkat etmeliyiz. Aksi hallerde ilgi çekmeyen, birkaç kurcalamada talaşa dönen kitaplar almış olacağız.

• Çocuğumuza aldığımız kitaplara, almadan önce bir göz atmak çok önemlidir çünkü hiç aklınızda olmayan, tahmin bile edemeyeceğiniz olumsuz özellikler kitap basılırken gözden kaçabilir. Yahut çocuk edebiyatı eleştirmenlerinin yazıları taranarak da evladınız için faydalı olabilecek, onların hayal dünyasını zenginleştirecek eserlere ulaşabilirsiniz.

• Kitapların nesne olarak önemli olmasının yanında bir de içeriklerinin uygun bir dille aktarılması önemlidir. Alacağınız eser çocuğunuzun dil gelişimine denk olmalıdır. Yoksa bilmediğiniz bir dildeki metni okuyup anlamadığınızda verdiğiniz tepkileri çocuğunuz size sergileyebilir, daha da kötüsü kitap okuma etkinliğinden soğuyabilir.

• Alınacak çocuk kitaplarının hayal gücünü destekleyecek, sınırlar koymayıp çeşitli alanlarda sorular sordurabilecek özelliklere sahip olması çok önemlidir.

• Son olarak artan maliyetler ve kitap fiyatları göz önünde bulundurulduğunda çocuk kitaplarının yetişkin kitaplarının fiyatlarını yakalayıp geçtiği görülüyor. Bu durumda yapılabilecek en sağlıklı etkinlik hem çocuğumuza geri dönüşümü hem de kitabın eskimezliğini gösterebileceğiniz “sahaflara” gitmenizdir. Ellerinden yüz binlerce kitap geçen sahaflar çocuğunuza kitap seçiminizde de –emin olun- fiyat konusunda da size yardımcı olacaklardır.

Kitap okuyan yetişkin ve gençlerin artması dileğiyle, kitap dolu günlerimiz olsun!

Editör: Sümeyye Özmen – 23.09.2022