içinde

MuhteşemMuhteşem İnanılmazİnanılmaz

Türk Mitolojisi ve Unsurları

Mitoloji nedir?

Mitoloji, belirli bir din veya kültürdeki insanlık ile evrenin yaratılış ve doğasını, geleneklere özgü inanç ve uygulamaların sebebini açıklamaya yönelik söylencelerin tümüdür.

Tarihin çok eski zamanlarında yaşayan topluluklar doğa olaylarını veya akıl ile açıklayamadığı olağanüstü durumları hayal güçlerinin de etkisi ile olaylara farklı anlamlar katmış ve mitolojik ögeleri oluşturmuşlardır.

Türkler de tarihin çok eski zamanlarında yaşamış, uzun bir geçmişi olan bir millettir. Yaşadıkları olağanüstü durumları ve akıl ile açıklayamadığı bir çok durumu inançlarının da etkisi ile anlamlar katmış ve kendi mitolojik ögelerini, simgelerini oluşturmuşlardır. Türk mitolojisinin Şamanizm inancı ile oluştuğu düşünülmektedir. Şamanizm temelinde doğa olan bir inançtır. Türk mitolojisinde de bir çok destan yer alır ve bu destanların çoğu inanışlarının bir sonucu olarak doğa kaynaklıdır. Çoğumuzun tarafından en çok bilinen destanlar Türeyiş ve Göç destanlarıdır. Bu destanları da incelediğimizde en belirgin simgeler Bozkurt, Su, Işık, Ateş motifleridir.

Türk mitolojisinde yer alan unsurlar

Kayrakan: Türk inanışına göre en büyük tanrı.

Ülgen: Kayrakan’ın oğullarından biridir. Yıldızların üstünde yaşadığına inanılır. Ve iyiliği temsil eder.

Umay: Kadın bir tanrıdır. Yeryüzündeki tüm çocukları ve yavruları koruduğuna inanılır.

Suyla: Yeryüzünde yaşayan bir tanrıdır. İnsanları koruduğuna ve bazı durumlarda gelecekte olacaklardan haber verip hayatlarına yön vermelerinde yardımcı olduğuna inanılır.

Işık:  Destanlarda olağanüstü güçlere sahip kahramanların annelerinin ve eşlerinin bir ışıktan doğduğu belirtilmiştir.

Bozkurt: Türklerin bir bozkurdun soyundan geldiklerine inanılırdı.

Rüya: Gelecekte olacak felaketlerin veya kazanılacak başarıların bu yolla haber verildiğine inanılırdı.

Ağaç: Türklere göre Tanrı, yeryüzündeki dokuz insan türünü önceden yarattığı dokuz dallı ağacın gölgesinde barındırdığına inanılırdı.

Yada Taşı: Türklerin kutsal taşı. Yağmur ve kar yağdırdığına inanılır.

İtbaraklar: Köpek başlı insana benzer yaratıklardır. Türkler ile sürekli savaşa tutuşurlar, Türklerin kuzeybatısında yaşarlardı.

Erlikhan: Ölülerin ve yeraltı dünyasının tanrısıdır.

Alkarısı: Dişi şeytan ruhudur. Kadınlara ve atlara musallat olduğuna inanılır.

Öcü: Kalabalık yerlerde yaşar. Başları iridir, bedenleri tüyle kaplıdır, ayakları terstir

Tulpar: Kanatlı at.

Yarımtık: Yarım insan şeklindeki canavardır. Tek kollu, tek gözlü ve tek ayaklıdır.

Çay Ninesi: Suyun anasıdır. Dere ve nehir kenarlarında yaşlı kadın kılığında yaşar.

Gulyabani: Kadın kılığında olan ve insan yediği düşünülen bir canavar.

Hıbılık: İnsanın göğsüne oturur ve nefesi kesilip ölene kadar boğazını sıkar. Başında sihirli bir şapka olduğuna ve o şapkayı çalabilen kişinin zengin olacağına inanılır. Günümüzde Karabasan olarak tabir ettiğimiz durumunun Türk mitolojisindeki motifi.

Merküt: Gök yolculuğuna çıkan şamanın ruhuna kılavuzluk eder.

Editör: Fatih Düz – 11.11.2022

Bu içerik hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorum yapabilir, oy kullanabilir ya da tepki seçebilirsiniz. Gönderinizi oluşturun!

Rapor Et

Meraklı

İrem Sude Akış tarafından yazıldı

Makale YazarıÜyelik Yılı

Ne düşünüyorsun?

Yorumlar

Bir yanıt yazın

    Kırıkhan Ruhban Okulu Sanat Merkezine Dönüşüyor

    İz Bırakan Şiirlerin Bilinmeyen Hikayeleri