Nazım Hikmet’in Türkiye’den gittiği gün

Nazım Hikmet, 15 Ocak 1902 tarihinde Selanik’te dünyaya geldi. Her ne kadar Selanik’te doğsa da hayatını sürgünlerle, kaçışlarla  geçirmiştir. 1919 yılında Bahriye mektebinden mezun oldu. Şiire başlamasına hocası Yahya Kemal Bayatlı ile dedesi etkili olmuştur. Alemdar gazetesinin düzenlediği yarışmada birinci oldu. Yarışmadan sonra milli mücadele katılması ile ilgili yazdığı şiir beğenince Bolu’ya  öğretmen olarak atandı. Fakat Bolu’da polisin gizli takibiyle arkadaşı Nurettin ile Moskova’ya gittiler. Moskova’da serbest nazım şiir ile tanıştı.

Önce hece ölçüsüyle şiirler yazan Nazım Hikmet daha sonra  toplumcu gerçekçi serbest nazım şiir topluluğuna katıldı. Toplumcu gerçekçi akımı Rusya’da ortaya çıkan bir görüştür. Toplumcu şairlerin üzerinde etkili olmuştur. Moskova’da Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesine kayıt oldu. 1924 yılında üniversiteyi bitirdikten sonra gizlice Türkiye’ye geldi. Fakat şiire sosyalizm, komünizm Marksist düşüncesini getirdiği için sürekli hakkında soruşturmalar başlatılmıştır.

Soruşturma sonucunda 15 yıl ceza alınca tekrar Moskova’ya daha sonra Polonya’ya kaçtı. Yaşadığı ceza evlerini, kaçışlarını, sürgünlerini şiirlerine yansıtmayı başarmıştır. Şiirlerinde aşk, hapishane, memleket, özlem konularını işlemiştir. Bakü’de Güneşi İçenlerin Türküsü adlı ilk şiir kitabı basıldı. Dönenin yasaklarından dolayı kendisini saklamak için kullandığı bazı takma adları vardır. Bunlar : Ercüment Er, Orhan Selim, Mümtaz Orhan, Ahmet Oğuz’dur.

Fütürizm akımının önemli temsilcilerindendir.  Nazım Hikmetin eserlerine baktığımızda ise 835 satır, Sesini Kaybeden Şair, Benerci Kendini Niçin Öldürdü, Gece Gelen telgraf şiir türündedir. Kan Konuşmaz, Yeşil Elmalar, Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim roman türündedir. Bir Ölü evi tiyatrodur. Oyun, İstanbul Şehir tiyatrosunda sahnelenmiştir.

Ceza Evinden Mehmet Fuat’a Mektuplar adlı eseri de vardır . Nazım Hikmet, 17 Haziran 1951 yılında  Nazım Hikmet’in eşinin erkek kardeşi Refik Erduran yardımıyla Türkiye’den kaçtı. Edebiyat dünyasında da 17 Haziran, Nazım Hikmet’in Türkiye’den gittiği gün olarak bilinmiştir. 1963 yılında Moskova’da kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Moskova’da Novodeviçiy mezarlığına defnedildi.

Konula ilgili video👇

Editör: Fatih Düz – 17.06.2022