içinde ,

MuhteşemMuhteşem HavalıHavalı İnanılmazİnanılmaz

Metin Erksan Sineması; Sevmek Zamanı’nda Sınıfsal Eleştiri ve Aşk

1965 yapımı bir film olan Sevmek Zamanı, resme/surete aşık olma halini anlatır. Ustasıyla beraber adada yaşan Halil çalıştığı evlerden birinde asılı duran bir resim görür ve onunla arasında özel bir bağ oluşur. Her gün resme bakmak için giden Halil bir gün resmin sahibine yakalanır ve bu sayede tanışırlar. Halil’in resmine aşık olduğunu öğrenen Meral, bu durumdan fazlasıyla etkilenir. Genç kadın, Halil’e karşılık vermek ister fakat Halil yalnızca Meral’in resmine aşık olduğunu söyleyerek onu reddeder…

 

FİLME YAKINDAN BAKIŞ

İlk olarak filmin en farklı konusu Halil’in Meral’e değil de onun resmine aşık olmasıdır. Aşkın tek taraflı yaşanılacak bir duygu olduğunu ve eğer karşılık bulursa bütün büyünün yok olacağı anlatılır. Bazı duyguların yalnız yaşanması gerektiğini savunur film. Halil, Meral’in resimdekinden daha güzel olduğunu söylemesine rağmen karşılık istemez ve hayal ettiği duyguların yıkılmasından korkar. Bunu filmde şöyle dile getirir ; ‘’Resmin sen değilsin ki. Resmin benim dünyama ait bir şey. Ben seni değil resmini tanıyorum. Belki sen benim bütün güzel düşüncelerimi yıkarsın’’. Halil kendince bir dünya kurmuştur ve Meral’in bunu bozmasını istemez. Halil, yalnız olan ve bundan şikayeti olmayan bir karakterdir. Kurduğu net cümleler, ustasına ve Meral’e karşı tutumu kendi dünyasında yaşayan bir karakter olduğunu gösterir. Halil işçi sınıfına ait, bulunduğu konumdan şikayetçi olmayan, mütevazi bir karakterdir. Meral ise tam tersi olarak kentli, modern yaşantısı olan, babasının yüksek bir iş sahibi olmasıyla küçük burjuvazi yaşantısı içerisindedir. Meral geleneksel – muhafazakar kültürü geride bırakmış ama tam anlamıyla da yaşamına bunu empoze edememiş arada kalmış bir ailenin kızıdır. Meral, Halil ile tanıştıktan sonra duygularını, aşkın ve sevginin ne olduğunu düşünmeye ve sorgulamaya başlar. Filmin bir diğer karakteri Başar filmdeki sınıfsal farkı en belirgin şekilde ortaya koyan karakterdir. Meral’in bir boyacı ile birlikte olamayacağını savunur. Başar elde etmek istediği kadına statüsü, zenginliği ile ulaşmak ister. ‘’Sen öyle bir adamı sevemezsin. O adam kim sen kim.‘’ diyen Başar filmdeki sınıfsal farkı anlatan en güzel örnektir. Film klasik Yeşilçam konusuna sahip olmasına rağmen baba figürü alışılmışın dışındadır. Baba, kızını seven ve onun tercihlerine saygı duyan bir kişiliğe sahiptir filmde.

Baba ve Halil’in konuşma sahnesinde baba ‘’Seni çok sevdim delikanlı tam kızıma layık bir koca olabilirsin… Bir baba olarak kızımın mutluluğunu isterim. Damadıma ve kızıma maddi yardım yapmak bir vazifedir benim için…’’ diyerek konuşmasına devam eder. Bu sahnede yönetmen filminde alışılmış Yeşilçam baba figürlerinden sıyrılarak izleyiciye ters köşe yapar. Baba sert, baskıcı değildir fakat bu durum Halil üzerinde olumlu etki yapmak yerine Meral’i daha ulaşılmaz biri olarak görmesini sağlar. Çünkü baba Meral’in vazgeçmesini sağlamak yerine ‘’Yokluğun ne olduğunu bilmeyen bir kız var karşında… ”  diyerek Meral’in lüks hayatına babasının maddi desteği ile devam edeceğine vurgu yapar. Bu durumda Halil çareyi Meral’den ayrılmakta bulur. ‘’ Babanı çok sevdim. Bu işte onun hiç suçu yok. Kararımı yalnız verdim. Sana aşık olarak kalmak istiyorum…’’ diyerek korkusuna yenik düşen Halil resimde bulduğu mutluluğu Meral’in gerçek bedeninde bulamayacağını anlar. Filmde sadece statü farkının engel olmasından ziyade ruhani aşkın gerçek hayatta somutlaşması ile her şeyin tepetaklak olduğunu görürüz. Kavuşamadıkça artan sevgi, tutku ve kavuştuğunda korku ile gelen vazgeçiş klasik Yeşilçam melodramını kırmıştır. Filmde Halil’in ustası ve aynı zamanda akıl hocası olan karakter sayesinde Halil aşkına adım atma kararı alır ve Meral’e gider. Bu sırada Başar’ın yanında olan Meral Halil’i gördüğü an mutlu olur ve boynuna atlar fakat Halil aşık olduğu kadına kendi isteğiyle gelmiş olmasına rağmen mutlu değildir. ‘’Buraya seni görmeye gelmiştim. Şimdi seni görmek istemiyorum…’’ diyen Halil’e ‘’Burası benim dünyam değil ben buraya ait değilim ‘’ der Meral. Onun gitmesini engellemek ister fakat başaramaz. Başar ile birlikte dönmek zorunda kalan Meral arabadan inmek ister. Başta reddedilir daha sonra arabadan iner fakat inerken ayağındaki ayakkabılar yoktur. Çıplak ayak ile yağmurlu çamurlu yolda yürür. Ayakkabısız yürüyüşü kızın artık değişime uğrama arzusunda olduğunu hatta belki de değişmiş olduğunu, kızın kendi içindeki isyanını anlatır. Film sonuna yaklaşırken artık Meral, Halil’den ümidini kesmiştir ve Başar ile evlenmek durumundadır. Bunu gazete haberinden öğrenen Halil tamamen yalnızdır ve 5-6 farklı mekanda Halil’in tek başına olduğu sahnelerle bu izleyiciye verilir. Aynı zamanda Halil’in ustası da gazetedeki haberi okur ve aniden koşarak ‘’Ah kahpe dünya ah!’’ diyerek hayata, sınıfsal farklılığa isyan eder.

 

Ve düğün günü gelir. Düğün sahnesinde yönetmen sadece kadraja gelin ve damadı almıştır. Düğünde var olan konuklar ise sadece siluet/gölge olarak duvara yansıtılmıştır. Bu da aslında filmin ana teması olan siluete/surete aşık olma teması ile bir bütünlük gösterir.

Düğününden kaçan Meral, Halil’e gider bu sırada Halil aşık olduğu resim ve aynı zamanda sevdiği kadının yerine koyduğu cansız ve gelinlikli manken ile birlikte kayıkla açılıyordur. Halil; kayıkta hayalleri, umutları ile birlikte ilerlerken Meral’i görür ve kıyıya dönerek Meral’i alır. Birlikte hiç konuşmadan denizde açılıyorlardır. Bu ölüme gitmeyi simgeler. Meral önce resmi ve sonra kendi yerine konulmuş cansız mankeni suyun derinliklerine gömer. Meral’in önce sureti ölüme/sonsuzluğa gönderilir. Artık bu iki kişi ruhani olan aşkın yanında maddi aşka yönelmiştir. Bu kavuşmanın ardından terk edilmiş olan Başar gelir. Seyirci maddi bir kavuşmanın yaşandığını düşünürken Başar ile birlikte bu düşünce yıkılır. İkisini bir arada görmeye dayanamayan Başar iki el ateş eder ve film biter. Film sonunda Halil ve Meral öldü mü ölmedi mi gösterilmez… İmkansız bir aşk hikayesi sona erer.

Editör: Astropower – 13.08.2022

Bu içerik hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorum yapabilir, oy kullanabilir ya da tepki seçebilirsiniz. Gönderinizi oluşturun!

Rapor Et

Yazar

Beyza Nur Oruç tarafından yazıldı

Bu, bir şeyleri anlamlandırmaya çalışan birinin profili.

Ne düşünüyorsun?

Yorumlar

Bir yanıt yazın

    Daha fazla yorum yükle

    Gece Dinlenecek Şarkılar | 2

    Bu Hafta Vizyona Giren Filmler – 20 Mayıs 2022